Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

Η ίδρυση της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας και η μετατροπή της σε ηγεμονία

Η ίδρυση της Α΄ Αθηναϊκής Συμμαχίας προέκυψε από την ανάγκη για την προστασία των ελληνικών πόλεων μετά τους Περσικούς Πολέμους και από την επιθυμία της Αθήνας να διαφυλάξει τα συμφέροντά της. Σαν αποτέλεσμα αυτού το 478/7 π. Χ ιδρύεται η Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία με έδρα τη Δήλο, όπου βρισκόταν το συμμαχικό ταμείο[1].

Τα μέλη της συμμαχίας είχαν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις προς αυτήν. Η βασικότερή τους υποχρέωση ήταν η προσφορά πλοίων και χρημάτων που φυλάσσονταν στο συμμαχικό ταμείο. Με αυτόν τον τρόπο επικύρωναν τη συμμετοχή τους στη συμμαχία. Την ετήσια εισφορά συνέλεγαν οι «ελληνοταμίαι», οι οποίοι προέρχονταν από τους πρώτους Αθηναίους αξιωματούχους που εξέλεγαν κάθε χρόνο οι Αθηναίοι[2] Μερικές από τις σημαντικότερες πόλεις που έλαβαν μέρος στη συμμαχία ήταν: Η Εύβοια, η Ρόδος, η Χίος, η Σάμος, νησιά των Κυκλάδων, πόλεις από τα παράλια της Μικράς Ασίας, πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης. Στο τέλος, οι πόλεις που συμμετείχαν στη συμμαχία αριθμούνταν στις 425[3].

Παρ’ όλο που ο σκοπός της συμμαχίας ήταν να προστατέψει τις ελληνικές πόλεις από τον περσικό κίνδυνο, κι ακόμα να εκδικηθεί για τα δεινά που προξένησαν οι Πέρσες, η Αθήνα προσπάθησε να την εκμεταλλευτεί με σκοπό να κυριαρχήσει επί των υπόλοιπων ελληνικών πόλεων. Κι έτσι, ενώ αρχικά οι Αθηναίοι συμπεριφέρθηκαν ως «πρώτοι μεταξύ ίσων», σταδιακά μετέτρεψαν τη συμμαχία σε ηγεμονία[4] μεταφέροντας το συμμαχικό ταμείο από τη Δήλο στην Αθήνα το 454 π. Χ, πράγμα που σήμαινε την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των συμμαχικών χρημάτων.

Η Αθήνα προσπάθησε να επιβληθεί στις συμμαχικές πόλεις στερώντας τους σταδιακά την αυτονομία τους πραγματοποιώντας συνεχώς επεμβάσεις στο εσωτερικών αυτών με πρόσχημα την είσπραξη του συμμαχικού φόρου, αλλά και την επιβολή προστίμων σε περιπτώσεις κατά τις οποίες οι πόλεις δεν συνετίζονταν με τους όρους της συμμαχίας[5]. Έπειτα από τη γιορτή των Διονυσίων ανακοίνωναν στην Εκκλησία του Δήμου τις πόλεις που είχαν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις τους στη συμμαχία. Στη συνέχεια έστελναν απόδειξη σε όσες πόλεις είχαν καταβάλει το συμμαχικό φόρο και παράλληλα λάμβαναν τα μέτρα τους για όσες πόλεις δεν είχαν πληρώσει ακόμα το φόρο επιβάλλοντάς τους τιμωρίες[6].

Ένα άλλο αυστηρό μέτρο ήταν η επιβολή του αθηναϊκού νομίσματος που απεικόνιζε την κουκουβάγια. Κάποιοι από τους συμμάχους δεν αντέδρασαν με το μέτρο, καθώς με αυτόν τον τρόπο διευκολύνθηκαν  οι συναλλαγές. Για τους συμμάχους, οι οποίοι δεν προσαρμόζονταν με το μέτρο επιβαλλόταν ακόμα και η ποινή του θανάτου[7].

Η μετατροπή της αθηναϊκής συμμαχίας σε αθηναϊκή ηγεμονία πραγματοποιήθηκε μέσα από συγκεκριμένες συνθήκες και γεγονότα. Κατά κύριο λόγο, η προσάρτηση πόλεων επί Κίμωνα είχε σαν απόρροια την αύξηση του πλούτου και συνεπώς τη μεγέθυνση της δύναμης της Αθήνας. Έτσι, όντας οικονομικά ισχυρή πόλη είχε τη δυνατότητα να ηγηθεί των υπόλοιπων ελληνικών πόλεων. Επίσης, η υπογραφή ειρήνης με τον Πέρση βασιλιά σήμαινε την τουλάχιστον προσωρινή διακοπή των εχθροπραξιών και συνακόλουθα την ευκαιρία που είχε η Αθήνα να αφοσιωθεί στην ηγεμονική της πολιτική. Επιπρόσθετα, η σύναψη των Τριακονταετών σπονδών με τη Σπάρτη το 445 π. Χ, η οποία αναγνώριζε την ηγεμονία της στον ηπειρωτικό χώρο, ενώ όριζε την επικυριαρχία της Αθήνας στο χώρο του Αιγαίου.

 Σε αυτό το σημείο, η Αθήνα βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής της και αυτό που τη χαρακτηρίζει είναι η προσπάθειά της να διατηρήσει ό, τι έχει κατακτήσει[8]. Γι’ αυτό και επεμβαίνει σε συμμαχικές πόλεις που αποπειρώνται να εγκαταλείψουν τη συμμαχία. Μάλιστα, για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων απέστελλε αξιωματούχους, στρατιωτικούς φρουρούς και κληρούχους στις συμμαχικές πόλεις που αποστατούσαν. Το συγκεκριμένο μέτρο θεωρείται ως το σκληρότερο κι εφαρμόστηκε πολύ κατά την περίοδο του Περικλή[9], ενώ υπήρξαν κι άλλα σκληρά μέτρα μετά την καταστολή των αποστασιών, όπως η κατεδάφιση των τειχών, η παράδοση του στόλου, και η παράδοση των αριστοκρατών ως ομήρων για την αποφυγή εγκαθίδρυσης ολιγαρχικού καθεστώτος[10]. Όλα αυτά αποδεικνύουν την προσπάθειά της στη διατήρηση της ηγεμονίας της.

---

[1] Στο ίδιο, ο. π., σελ 245

[2] J. B. Bury & Russwell Meiggs, ‘Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας’, τομ. Α΄, εκδ. Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1998, σελ.324

[3] Στο ίδιο, σελ. 245 και Θάνος Βερέμης – Ι. Γιαννόπουλος – Σ. Ζουμπάκη – Ε. Ζύμη – Θ. Ιωάννου – Α. Μαστραπάς, ο. π., σελ. 109 - 110

[4] Θάνος Βερέμης κ. α., ο. π, σελ. 109 -110

[5] C. Mosse – A. Scnhapp – Gourbeillon, ο. π., σελ. 265 -269

[6] Ι.Ε.Ε, Κλασικός Ελληνισμός, τομ. Γ1΄, Αθήνα, εκδ. Εκδοτική Αθηνών, 1974 -1975, σελ. 110 - 111

[7]Στο ίδιο, σελ. 106 - 107

[8] C. Mosse – A. Scnhapp – Gourbeillon, ο. π., σελ. 259 -265

[9] Ι.Ε.Ε, ο.π, σελ. 107

[10] Στο ίδιο, σελ. 106

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

ΑΙΤΙΑ, ΑΦΟΡΜΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ Γ’ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Είναι γεγονός ότι τα ελληνιστικά κράτη αρχικά εκμεταλλεύτηκαν την αυξανόμενη δύναμη της Ρώμης για τους δικούς τους σκοπούς, αλλά δεν φαντάζονταν  ότι σύντομα η ρωμαϊκή επέμβαση θα ανέτρεπε αμετάκλητα την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των ελληνιστικών βασιλείων[1]. Οι ίδιες οι ελληνιστικές πόλεις είχαν στραφεί στη Ρώμη, ώστε να ζητήσουν βοήθεια ενάντια στη συμμαχία του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας και του Αντίοχου Γ΄ της Συρίας[2]. Οι Ρωμαίοι δέχονταν τις εκκλήσεις των ελληνιστικών πόλεων, κυρίως, επειδή η ίδια η Ρώμη ήταν μια ελεύθερη πόλη και η ιταλική συμμαχία αποτελούσε μία ένωση αυτόνομων κι ανεξάρτητων πόλεων[3]. Έτσι, έγινε  προσπάθεια αναχαίτισης των σχεδίων του Φιλίππου του Ε’ να δημιουργήσει μια ισχυρή Μακεδονία. Το σχέδιο του Φιλίππου ήταν να συνασπιστεί πρώτα με τον Αννίβα το 215 π. Χ, κατά τον Β΄ Καρχηδονιακό πόλεμο, ώστε να κατακτήσει σημαντικά εδάφη στο ιλλυρικό έδαφος[4] κι αφού το επιτύγχανε αυτό να προχωρούσε προς τη Ρώμη[5]. Τα σχέδιά του οδήγησαν στον Α΄ Μακεδονικό πόλεμο (215 π. Χ – 205 π. Χ), ο οποίος τερματίστηκε με τη συνθήκη της Φοινίκης το 205 π. Χ, η οποία υπογράφτηκε μετά από συνθήκη του Φιλίππου με την Αιτωλική Συμπολιτεία[6].

Αυτό που ανησυχούσε τους Ρωμαίους δεν ήταν τόσο η ελευθερία των ελληνιστικών πόλεων, αλλά οι κατακτητικές βλέψεις του Φιλίππου για την Ρώμη μετά την προσάρτηση θέσεων στην Ιλλυρία, πράγμα που θα πραγματοποιούταν μόλις θα έληγε ο πόλεμος με την Αιτωλική Συμπολιτεία που είχε ξεκινήσει από το 220 π. Χ[7].  Το ενδιαφέρον του Φιλίππου για τη Ρώμη φαίνεται από τους όρους της συνθήκης με τον Αννίβα, όπου ο ίδιος υπόσχεται στον Φίλιππο ότι σε περίπτωση νίκης τους θα απαιτούσαν από τους Ρωμαίους να μην επιχειρήσουν καμιά πολεμική σύρραξη στο εξής και να παραιτηθούν από την επικυριαρχία τους στην Κέρκυρα, στην Απολλωνία, στην Επίδαμνο, στη Φάρο, στην Διμάλη κι ακόμη στους Παρθινούς και στους Ανιντανούς[8].

Ο Β΄ μακεδονικός πόλεμος πραγματοποιήθηκε έπειτα από την ανησυχία των ελληνιστικών πόλεων για τη συμμαχία που είχε συνάψει ο Φίλιππος ο Ε΄ με τον Αντίοχο τον Γ΄ και έληξε με την ήττα του Φιλίππου στις Κυνός Κεφαλές το 197 π. Χ. Ο Φίλιππος υποχρεώθηκε να καταθέσει ένα χρηματικό ποσό, να εγκαταλείψει τα εδάφη που είχε καταλάβει στην Ασία και να αναγνωρίσει την ελευθερία των ελληνιστικών πόλεων και Συμπολιτειών[9].

Σαν απόρροια αυτού, ενώ η Ρώμη εξασφάλισε την ειρήνη στα ελληνιστικά κράτη και την αποδυνάμωση της μακεδονικής δύναμης, είχε να αντιμετωπίσει και τα επεκτατικά σχέδια του Αντίοχου της Συρίας, ώστε να μεγαλώσει το κράτος των Σελευκιδών άφοβα τώρα που ο Φίλιππος είχε χάσει σημαντική δύναμη. Γι’ αυτό τον λόγο, υπέγραψε συνθήκη με την Αίγυπτο, με τον Αννίβα, αλλά και με τους Αιτωλούς, οι οποίοι ήταν απογοητευμένοι, καθώς δεν έλαβαν τα οφέλη που περίμεναν μετά την ήττα του Φιλίππου. Αυτή η κίνηση οδήγησε σε εκστρατεία των Ρωμαίων εναντίον του Αντιόχου και στην ήττα αυτού στην Ασία, κοντά στην πόλη της Μαγνησίας το 190 π. Χ. Οι όροι που έθεσαν οι Ρωμαίοι στον Αντίοχο απέδειξαν ότι η Ρώμη δεν ήθελε να κατακτήσει την Ανατολή, αλλά να εμποδίσει οποιαδήποτε μεγάλη δύναμη να επεκταθεί και να την απειλήσει[10].

Αυτό επιδίωκε, λοιπόν, η Ρώμη, να είναι όλα τα ελληνιστικά βασίλεια ανεξάρτητα, αλλά κανένα πιο ισχυρό. Ιδιαίτερα φοβόταν ότι η άνοδος της μακεδονικής δύναμης θα την εμπόδιζε να επεμβαίνει στα ελληνικά πράγματα και θα μπορούσε να δημιουργήσει στην Ανατολή το κατάλληλο κλίμα για μια ενδεχόμενη επίθεση εναντίον της[11].

Η ανησυχία των Ρωμαίων φάνηκε και στην προσπάθεια του Περσέα, του γιού του Φιλίππου, να ανασυστήσει ένα ισχυρό μακεδονικό κράτος παρασύροντας τις ελληνικές πόλεις με το μέρος του. Οι φοβίες έγιναν πιο έντονες όταν ο Ευμένης ο Β΄, βασιλιάς της Περγάμου, επισκέφτηκε τους Ρωμαίους και τους αποκάλυψε τα επεκτατικά σχέδια του Περσέα, φοβούμενος ο ίδιος για το μέλλον του βασιλείου του, αλλά παράλληλα θέλοντας να εκδικηθεί τη δολοφονική απόπειρα εναντίον, η οποία ίσως να έγινε από ανθρώπους που υπηρετούσαν τα συμφέροντα του Περσέα.

Οι Ρωμαίοι θορυβήθηκαν τόσο πολύ, ώστε προσπάθησαν να διαλύσουν τα Βοιωτικά κοινά και να προσαρτήσουν ελληνικές πόλεις. Έτσι, στέλνουν επιστολή στην Αμφικτιονία των Δελφών για να κερδίσουν συμμάχους στον πόλεμο εναντίον του Περσέα. Στη συγκεκριμένη επιστολή κατηγορούν τον Περσέα για ανόσιες πράξεις και για το ότι θεωρεί τον εαυτό του ισάξιο με τους Ρωμαίους απέναντι στους οποίους δεν συμπεριφερόταν ως ‘cliente’, δηλαδή ως πελάτης τους, ως υποτελής. Επίσης, προσπαθούν να κερδίσουν τη εύνοια της Αμφικτιονίας υπενθυμίζοντας την ένοπλη παρεύρεση του Περσέα στα ‘Πύθια’ και την άδικη συμμετοχή του στους αγώνες και στις τελετουργίες. Τον κατηγορούν για διακοπή της συνθήκης που είχε υπογράψει ο πατέρας του με τους Ρωμαίους, για το ότι σκότωσε κάποιους από τους Έλληνες που είχαν σταλθεί στη Ρώμη για έκκληση βοήθειας. Επιπλέον, ισχυρίζονται ότι προσπάθησε να δηλητηριάσει τη Σύγκλητο, ότι έκανε πολλές δολοφονίες κι επιθέσεις στην Αιτωλία και σε άλλες πόλεις, υποδούλωσε κάποιες ελληνικές πόλεις, δωροδόκησε ηγεμόνες να στραφούν με το μέρος τους κι αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον βασιλιά Ευμένη, ενώ εκείνος πορευόταν προς τους Δελφούς, αγνοώντας την θεϊκή τιμωρία[12].

Συνεπώς, αφορμές για την έναρξη του Γ΄ Μακεδονικού πολέμου είναι: α) η άνοδος του Περσέα στον μακεδονικό θρόνο το 179 π. Χ, ο οποίος έτρεφε αισθήματα αντιπάθειας για τη Ρώμη, β) η επίσκεψη και η ομιλία του Ευμένη Β΄ στη Ρώμη σχετικά με τις βλέψεις του Μακεδόνα βασιλιά και η απόπειρα δολοφονίας του τελευταίου[13].

Το 171 π. Χ, η Σύγκλητος αποφάσισε να εξουδετερώσει τον Περσέα κι ενώ εκείνος είχε στείλει πρεσβεία στη Ρώμη για να διατηρηθεί η ειρήνη, δεν ικανοποιήθηκε με τους όρους και προτίμησε να πολεμήσει[14]. Μετά από δύο χρόνια πολέμου, ο Περσέας ηττήθηκε το 168 π. Χ από τον Αιμίλιο Παύλο στην Πύδνο[15].

Όσον αφορά τις συνέπειες από την ήττα του Περσέα, η Ρώμη δεν θέλησε για μια ακόμη φορά να προσαρτήσει τα εδάφη της Ανατολής, αλλά καθόρισε την πολιτική κατάσταση που θα επικρατούσε στις ελληνιστικές πόλεις. Πρώτο μέλημα ήταν να διασπάσει τη Μακεδονία σε τέσσερα κρατίδια προσφέροντάς της ελευθερία. Αυτά τα κρατίδια θα διοικούνταν από άρχοντες υπόλογους σε ένα μόνιμο συμβούλιο που θα αποτελείτο από αντιπροσώπους των διαφόρων κοινοτήτων. Οι άρχοντες και τα μέλη του συμβουλίου θα προέρχονταν από την τάξη των πλουσίων που ήταν η μόνη με πολιτικά δικαιώματα. Επιπλέον, δημιουργήθηκε λιμάνι στη Δήλο, το οποίο σήμανε την οικονομική πτώση των λιμανιών της Ρόδου και της Περγάμου κι αυτό ως τιμωρία για τη συμπαράσταση που έδειξαν στον Περσέα προς το τέλος του πολέμου στέλνοντας πρεσβείες στη Ρώμη με σκοπό τη σύναψη ειρήνης με τον Μακεδόνα βασιλιά. Η παρακμή του λιμανιού της Ρόδου είχε σαν αποτέλεσμα την ένταση της πειρατείας και του δουλεμπορίου στο λιμάνι της Δήλου. Επιπρόσθετα, αφαιρέθηκαν εδάφη από το βασίλειο της Περγάμου και διαμοιράστηκαν στη Βιθυνία και στους Γαλάτες με συνέπεια την αποδυνάμωση της ελληνιστικής αυτής πόλης. Τιμωρία επιβλήθηκε και στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, η οποία φημολογείτο ότι βοήθησε τον Περσέα. Έτσι, οδηγήθηκαν στη Ρώμη χίλιοι όμηροι από τους επιφανέστερους πολίτες της Συμπολιτείας[16].

---

[1] M. Rostovtzeff, ‘Ρωμαϊκή Ιστορία’’, κεφ. VI, σελ. 82

[2] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ. 84

[3] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ. 84

[4] Frank W. Blank, ‘Ο ελληνιστικός κόσμος, σελ. 324, εκδ. Βανιάς

[5] Frank w. Blank, ‘Ο ελληνιστικός κόσμος’, σελ. 326

[6] Frank. W. Blank, ό. π, σελ 328

[7] Frank. W. Blank, ό. π, σελ 324

[8] Πολύβιος, 7, 9, 12 - 13

[9] M. Rostovtzeff, ‘Ρωμαϊκή Ιστορία’, σελ. 85, εκδ. Παπαζήσης

[10] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ. 86

[11] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ 88

[12] Michel Austin, ‘ The Hellenistic world from Alexander to the Roman conquest’, σελ. 185, Cambridge, second edition

[13] http://el.wikipedia.org/wiki/Ευμένης_Β΄_της_Περγάμου/

[14] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ. 88

[15] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ 93

[16] M. Rostovtzeff, ό. π, σελ. 93

English revision

Mια μικρή επαναληψούλα που δημιούργησα για την εκμάθηση και επανάληψη των Αγγλικών, εμπνευσμένη από τη μαθήτριά μου, Ματίνα. Ιδανικό για μαθητές δημοτικού και για την B Class. To be continued.

English revision

View more presentations from Gina28z.

Η μεσαιωνική Ευρώπη

Παρουσίαση της μεσαιωνικής ιστορίας της Ευρώπης σύμφωνα με το βιβλίο Ιστορίας της Β΄ Γυμνασίου.

Η μεσαιωνική Ευρώπη

View more presentations from Gina28z.

Αρχαϊκή εποχή (800 – 479)

Μία παρουσίαση για την αρχαϊκή εποχή εμπνευσμένη από το βιβλίο της Ιστορίας της Α΄Γυμνασίου.

αρχαϊκη εποχη (800 – 479)

View more presentations from Gina28z.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ - ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

Στις 21 Οκτωβρίου του 1907, γεννήθηκε στην Αθήνα ο Νίκος Εγγονόπουλος, εκπρόσωπος της σουρεαλιστικής ποίησης. Το καλοκαίρι του 1914 η οικογένειά του μετακομίζει στην Κωνσταντινούπολη, όπου και εγκαθίσταται μετά την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Από το 1923 έως το 1927 φοιτά ως οικότροφος σε Λυκείου του Παρισιού. Από τον Νοέμβριο του 1927 έως τον Ιούλιο του 1928 εκτίει τη στρατιωτική του θητεία ως ακροβολιστής στο πρώτο σύνταγμα του πεζικού.

Τα χρόνια που ακολουθούν ξεκινάει ο αγώνας για την επιβίωση. Έχοντας εργαστεί ως μεταφραστής σε τράπεζα, ως γραφέας στο Πανεπιστήμιο, ως σχεδιαστής στη Διεύθυνση Σχεδίων Πόλεων του Υπουργείου Δημοσίων Έργων εγγράφεται στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου γνωρίζει τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Παράλληλα, παρακολουθεί μαθήματα και στο εργαστήριο του Φώτη Κόντογλου, όπου μαζί με τον νεαρό τότε μαθητή, Γιάννη Τσαρούχη, βοηθούν τον Κόντογλου με τις τοιχογραφίες του σπιτιού του. Τον Μάιο του 1940 μονιμοποιείται στην Τοπογραφική υπηρεσία του Υπουργείου Δημοσίων Έργων.

Τον Ιανουάριο του 1938 στην έκθεση ''Τέχνη της Νεοελληνικής Παραδόσεως'' παρουσιάζει για πρώτη φορά έργα του. Πρόκειται για σχέδια παλιών σπιτιών της Δυτικής Μακεδονίας.

Τον Φεβρούαριο του 1938, αφού μεταφράσει ποιήματα του Tristan Tzara, θα δημοσιεύσει τρία ποιήματά του στο περιοδικό ''Κύκλος'' του Απόστολου Μελαχρινού. Τα ποιήματα είναι: ''Εκεί'', ''Ο μυστικός ποιητής'', ''Νυχτερινή Μαρία''. 

Τον Ιούνιο του 1938 τυπώνει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο: ''Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν'' και σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κουστούμια για το θεατρικό έργο του Πλαύτου ''Μέναιχμοι''.

Τον Δεκέμβριο του 1938 τυπώνεται βιβλίο του Απόστολου Μελαχρινού με εικονογραφία του Νίκου Εγγονόπουλου.

Τον Σεπτέμβριο του 1939 τυπώνεται στο περιοδικό ''Ιππαλεκτρυών'' η ποιητική του συλλογή: ''Τα κλειδοκύμβαλα της σιωπής''. Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς πραγματοποιεί την πρώτη του ατομική έκθεση στο σπίτι του Νίκου Καλαμάρη, κάνει σχέδια για το εξώφυλλο του Λευκώματος μόδας και σχεδιάζει τα κουστούμια και τα σκηνικά για το θεατρικό έργο ''Ηλέκτρα'' του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία του Κάρολου Κουν, ενώ παράλληλα συμμετέχει σε ομαδική έκθεση Ελλήνων καλλιτεχνών στη Νέα Υόρκη.

Μετά τον πόλεμο στον αλβανικό μέτωπο το 1941, ανατίθεται σε αυτόν, στον Αλ. Παπαγεωργίου και στον Ν. Αργυρόπουλο από τον σύλλογο ''Ελληνική Λαϊκή Τέχνη'' να σχεδιάσουν παλιά σπίτια της Αθήνας. Τον ίδιο χρόνο, το 1942, δημοσιεύει το ποίημα ''Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποιίημα', το οποίο τυπώνεται σε βιβλίο τον Σεπτέμβριο του 1944, αφού είχε εκδώσει τον Μάρτιο στο περιοδικό ''Νέα Γράμματα'' τα ''Επτά ποιήματα''. Στο ίδιο περιοδικό θα δημοσιεύσει τον Ιούλιο του 1945 επτά ποιήματα από τη συλλογή ''Η επιστροφή των πουλιών'', η οποία θα τυπωθεί αργότερα, τον Μάιο του 1946.

Τον Σεπτέμβριο του 1945 γράφει το ποίημα ''Πικασσό'' και ένα άρθρο με τίτλο ''Ο Πικασσό ποιητής'' στο περιοδικό ''Τετράδιο'', ενώ τον Δεκέμβριο το ίδιο περιοδικό κυκλοφορεί με εξώφυλλο Νίκου Εγγονόπουλου και κείμενο του Αντρέα Εμπειρίκου ''Νικόλαος Εγγονόπουλος ή το θαύμα του Ελμπασάν και του Βοσπόρου''.

Τον Δεκέμβριο του 1948 τυπώνεται η ποιητική του συλλογή ''Έλευσις'' και δημοσιεύονται πίνακές του  με αρχοντικά από την Καστοριά και τη Ζαγορά στο Λεύκωμα ''Πινακοθήκη της Τέχνης του Ελληνικού λαού, Α΄ Αρχιτεκτονική των κοσμικών μνημείων, τεύχος 1'' που εκδίδεται από το σύλλογο ''Ελληνική Λαϊκή Τέχνη''.

Τον Σεπτέμβριο του 1949 εργάζεται για το Υπουργείου Οικισμού κι Ανοικοδομήσεως μαζί με τον Δ. Πικιώνη και την ομάδα του για την κατασκευή νέων κτιρίων σε κατεστραμμένες περιοχές.

Μετά τον γάμο του με την Νέλη Ανδρικοπούλου του 1950, συμμετέχει σε ομαδική έκθεση σκηνογραφίας στο Όσλο το 1951 και σε ομαδική έκθεση αρχιτεκτόνων στην Αθήνα το ίδιο έτος και το 1954.

Το 1952 συνεργάζεται με τον Κόντογλου για την εικονογράφηση του Αγίου Σπυρίδωνα στην Νέα Υόρκη. Ο ίδιος αναλαμβάνει την εικονογράφηση του τέμπλου και το Δωδεκάορτο.

Το 1953 συμμετέχει σε ομαδική έκθεση Ελλήνων ζωγράφων στη Ρώμη και στην Οττάβα, η οποία θα συνεχιστεί το 1954 στο Έντμοντον, στο Τορόντο και στο Βανκούβερ, αλλά και στο Σάο Πάολο το 1959.

Το 1954 δημοσιεύει το ποίημα ''Ατλαντικός'' στο περιοδικό ''Αγγλοελληνική Επιθεώρηση'' μαζί με την ελαιογραφία ''Ιάσων''. Το καλοκαίρι της ίδια χρονιάς συμμετέχει στην 27η έκθεση Biennale στην Βενετία με 72 έργα του, σχεδιάζει διαφημιστική μακέτα για το περιοδικό ''Ταχυδρόμος'' και εκδίδεται το διαζύγιό του από τη γυναίκα του Νέλη Ανδρικοπούλου.

Τον Ιούνιο του 1956 παραιτείται από τη θέση του στο Υπουργείο Δημοσίων Έργων για να αναλάβει χρέη μόνιμου επιμελητή στο Ε.Μ Πολυτεχνείου κατέχοντας την έδρα ''Διακοσμητικής και Ελεύθερου Σχεδίου''.

Τον Απρίλιο του 1957 τυπώνεται η ποιητική του συλλογή ''Εν ανθηρώ Έλληνι λόγω'' στο περιοδικό ''Ίκαρος'', ενώ τον Μάιο διορίζεται ως επιμελητής στον τομέα ''Γενικής Ιστορίας της Τέχνης''. Την ίδια χρονιά συμμετέχει σε έκθεση ζωγραφικής στη Θεσσαλονίκη και σχεδιάζει τα κουστούμια και τα σκηνικά για τις θεατρικές παραστάσεις ''Κόρη'', ''Μορφές μιας γυναίκας'', ''Μήδεια'', ''Ριγκ και Τρομπέττα'' του Ελληνικού Χοροδράματος.

Τον Δεκέμβριο του 1958 παίρνει το πρώτο του βραβείο από το Υπουργείο Παιδείας για την τελευταία του ποιητική συλλογή.

Το 1959 συμμετέχει στην ομαδική έκθεση του ''Ζυγού'' και σχεδιάζει τα κουστούμια και τα σκηνικά για τις θεατρικές παραστάσεις ''Ίων'' του Ευριπίδη και ''Προμηθέας Δεσμώτης'' του Αισχύλου.

Το 1960 συνάπτει γάμο με την Ελένη Τσιόκου με την οποία αποκτά παιδί το 1961, την Εριέττα. Τον Αύγουστο του 1961 γράφει για τον φουτουρισμό στο περιοδικό ''Ζυγός'', για την αρχιτεκτονική των Αθηνών στην ''Τεχνική Επιθεώρηση'' και για το χορόδραμα στο ''Ελληνικό Χορόδραμα''.

Τον Μάρτιο του 1962 τυπώνει το ποίημα ''Η εικών'' στο περιοδικό ''Ίκαρος'' και σχεδιάζει κουστούμια και σκηνικά για θεατρικές παραστάσεις, όπως για τον ''Αρχοντοχωριάτη'' του Μολιέρου.

Τον Φεβρουάριο του 1963 πραγματοποιεί ατομική έκθεση στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο με μια ομιλία σχετικά με τη γέννηση του έργου του, η οποία δημοσιεύεται τον Μάρτιο στο περιοδικό ''Επιθεώρηση Τέχνης'' με τίτλο ''Διάλεξη' και ανατυπώνεται με 5 εικόνες μέσα στο κείμενο και 1 έγχρωμη εκτός αυτού.

Τον Ιανουάριο του 1964 συμμετέχει στην αναμνηστική έκθεση για τον Γ. Μπουζιάνη και τον Δ. Ευαγγελίδη. Τον Φεβρουάριο του ίδιου χρόνου παραιτείται από το Ε. Μ Πολυτεχνείο και σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κουστούμια για το έργο ''Ιππόλυτος'' του Ευριπίδη, αλλά και δημοσιεύει στο περιοδικό ''Πάλι'' ''Δύο μορφές ενός πίνακος και τρία ποιήματα για τον θάνατο τριών ποιητών''. Τον Νοέμβριο κυκλοφορεί ο δίσκος ''Ο Εγγονόπουλος διαβάζει Εγγονόπουλο''.

Το 1965 σχεδιάζει τα σκηνικά και τα κουστούμια για τη ''Λυσιστράτη'' του Αριστοφάνη και γράφει για τη δημοκρατία στην ''Επιθεώρηση Τέχνης''.

Το 1966 ο Εγγονόπουλος ανταμείβεται για το μέχρι τότε λαμπρό ποιητικό και ζωγραφικό του έργο λαμβάνοντας τον Χρυσό Σταυρό του βασιλιά Γεωργίου του Α΄. Τον Ιούνιο του 1966 γράφει σχετικά με τον Άγγελο Σικελιανό στην εφημερίδα ''Τα Νέα''. Τον Δεκέμβριο δημοσιεύει στο περιοδικό ''Πάλι'' εννέα ποιήματα και δύο πίνακες. 

Το 1967 εκλέγεται ως έκτακτος μόνιμος καθηγητής στο Ε. Μ Πολυτεχνείο στην έδρα του ελεύθερου σχεδίου.

Τον Μάιο του 1968 γράφει την γνώμη του για ''περί της υποθέσεως Παρθένη'' στο '' Έθνος''. Τον Δεκέμβριο δημοσιεύει στο περιοδικό ''Λωτός'' τα ποιήματα ''Σύντομος βιογραφία του ποιητού Κωνσταντίνου  Καβάφη'' και το ''Essai sur le inegalité des races humaines''. Τον ίδιο μήνα κυκλοφορεί ο δίσκος ''Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποιήμα'' σε σύνθεση του Νίκου Μαμαγκάκη και με τη φωνή του Γιώργου Ζωγράφου.

Το 1969 δημοσιεύει στη ''Φιλολογική Πρωτοχρονιά'' το ποίημα ''Των ιερών Εβραίων''. Τον Μάιο δημοσιεύει τα ποιήματα ''Οὐ δύναται τις δυσί κυρίοις δουλεύειν'' στο περιοδικό ''Λωτός'' και γράφει στο ίδιο περιοδικό τον Δεκέμβριο ένα κείμενο για τον Καραγκιόζη.

Το 1971 συμμετέχει στην έκθεση ''Η Νεοελληνική Τέχνη δια το '21. Ζωγραφική - Γλυπτική - Χαρακτική''. Το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου δημοσιεύει στο περιοδικό ''Προσανατολισμοί'' το ποίημα ''Η μπαλάντα του Ισιδώρου - Σιδερή Στέικοβιτς''. Τον Νοέμβριο γράφει για τον γλύπτη Θεόδωρο Βασιλείου στο ''Βήμα''. Τον Δεκέμβριο τιμάται με τον Σταυρό του Ταξιάρχη του Φοίνικος.

Το 1972 τυπώνεται από το Ε. Μ Πολυτεχνείο το λεύκωμα ''Ελληνικά Σπίτια'' με 18 έγχρωμους πίνακες. Παράλληλα προγραμματίζεται να δημοσιευθούν τα ποιήματα ''Η σημαία'', και ''Ένα όνειρο: Η ζωή'' στο 6ο τεύχος του περιοδικού ''Τραμ'', το οποίο, όμως, σταματάει να κυκλοφορεί τον Ιούνιο. 

Το 1973 τα ποιήματα ''Τα γκώλ - πόστ'', ''Το κουτί της Πανδώρας'' και ''Η σημαία'' τυπώνονται στο ''Χρονικό του 1973''.

Το 1974 δημοσιεύει το ποίημα ''Η βυκάνη'' στο περιοδικό ''Η ευθύνη''.

Το 1975 γράφει ένα κείμενο για τους τσαγγάρηδες στον ''Ζυγό''. Τον Οκτώβριο γράφει τρία ποιήματα στο περιοδικό ''Σπείρα'': ''Ο Ορφεύς'', ''Ένα όνειρο: Η ζωή'' και ''Αλληλουχίες''. Επίσης, κυκλοφορεί σε ανάτυπο ένα κείμενο για τον Φ. Κόντογλου στο συλλογικό τόμο ''Μνήμη Φ. Κόντογλου''. Τον Δεκέμβριο δημοσιεύει στην ανθολογία ποιημάτων του 1975 του Θ. Θ Νιάρχου και του Α. Φωστιέρη τα ποιήματα: ''Περί ανέμων, υδάτων και άλλων'', ''Περί αμαδρυάδων'' και ''Μπερουτιανό''.

Το 1976 του αποδίδεται ο τίτλος του ομότιμου καθηγητή του Ε. Μ Πολυτεχνείου. Δημοσιεύει τα ποιήματα ''Περί Κροκόδειλου Κλαδά'' και ''Βιτσέτζος Κορνάρος'' στο περιοδικό ''Η Νέα Ποίηση''. Στο Παρίσι μεταφράζεται το ποίημα ''Μπολιβάρ, ένα ελληνικό ποίημα'' και κυκλοφορεί σε δίγλωσση έκδοση σε 2.200 αντίτυπα. Τον Μάρτιο γράφει ένα κείμενο για τον Ανδρέα Εμπειρίκο στο περιοδικό ''Ηριδανός'' και ένα κείμενο για τον Μάρκο Αυγέρη στο ''Αφιέρωμα'' των εκδόσεων ''Κέδρος''. Τον Νοέμβριο δημοσιεύει στο περιοδικό ''Τραμ'' την ''Αναπροσαρμογή'' και ''Το ξάφνιασμα'' μαζί με έναν πίνακα εκτός κειμένου.

Τον Νοέμβριο του 1977 τυπώνεται από το περιοδικό ''Ίκαρος'' ο δεύτερος τόμος της ποιητικής του συλλογής. Τον Δεκέμβριο δημοσιεύει στην ''Ανθολογία της ποίησης του 1977'' τα ποιήματα ''Διώνη'' και ''Ένας κάπως ηλικιωμένος γενναίος στρατηγός''.

Τον Οκτώβριο του 1978 τυπώνονται από το περιοδικό ''Ίκαρος'' η ποιητική συλλογή ''Στην κοιλάδα με τους ροδώνες'' με είκοσι έγχρωμους πίνακες κι ένα σχέδιο. 

Το 1979 του απονέμεται για δεύτερη φορά το Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποιήσεως, γράφει για το Ηράκλειο της Κρήτης και το Γ΄ χριστιανικό παρθεναγωγείο σε αφιέρωμα για την Έλλη Αλεξίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Τον Ιανουάριο του 1981 γράφει τη ''Γιαβουκλού'' στο περιοδικό ''Η λέξη''.

Τον Μάρτιο του 1983 πραγματοποιείται έκθεση για το έργο του στην Εθνική Πινακοθήκη με 105 πίνακες ζωγραφικής. Τον Απρίλιο γράφει σε ένα αφιέρωμα του περιοδικού ''Η λέξη'' ένα κείμενο με τίτλο: ''Καβάφης, ο τέλειος''. Τον Δεκέμβριο δημοσιεύεται από το ίδιο περιοδικό το ποίημά του ''Τα γαρούφαλα'', ενώ στο Καράκας η Juventud Griega de Venezuela εκδίδει το ''Bolivar, un poema griego''.

Το 1984 πραγματοποιεί ατομική έκθεση με τέμπερες και ακουαρέλες στην γκαλερί Ζουμπουλάκη.

Στις 31 Δεκεμβρίου του 1985 πεθαίνει από ανακοπή καρδιάς και κηδεύεται στο Α΄ Νεκροταφείο με δημόσια δαπάνη.

Από τότε συνεχίζονται και διοργανώνονται εκθέσεις με ζωγραφικούς πίνακες και σχέδια του, ενώ παράλληλα φιλολογικά και λογοτεχνικά περιοδικά κάνουν αναφορές και αφιερώματα στο έργο του. Μάλιστα, το 2007 κηρύχθηκε ως έτος του Νίκου Εγγονόπουλου από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου με τη σύμπραξη του Υπουργείου Πολιτισμού.

Μερικοί από τους πίνακές του:

Θέτις και Πηλεύς

Au rendez- vous Allemand/ Αθηναία κυρία μπροστά σε Γερμανό κατακτητή

Αλέξανδρος Φιλίππου και Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων

Εμφύλιος πόλεμος

Ερωτικό ζεύγος

Η ιστορία των Αθηνών

Αργώ

Καζανόβας -ακουαρέλα

Μορφή μιας γυναίκας - ακουρέλα

Ελληνικό σπίτι

Αθηναϊκή οικία στην Πειραιώς

Αδελαΐς - Η ιέρεια του φετιχισμού

Κόρη στο παραμύθι

Τίποτα στη ζωή δεν είναι αίνιγμα

Το ρομάντζο της πεντάρας - Λούσυ ( Μπρέχτ)

Το ρομάντζο της πεντάρας - σκηνικά ( Μπρέχτ)

Κόρη - σκηνικά (Ελληνικό χορόδραμα)

Κόρη - Περσεφόνη (Ελληνικό χορόδραμα)

Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΜΕΛΙΝΑ ΜΑΣ!

Η Μελίνα Μερκούρη σε συνέντευξή της σχετικά με τη χούντα

Στις 18 Οκτωβρίου, ακριβώς πριν από 90 χρόνια, γεννήθηκε μία γυναίκα, της οποίας το όνομα θα έμενε ακόμα και ΄ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα αξέχαστο κι όχι μόνο σε εθνικά πλαίσια, αλλά διεθνώς!

Η Μαρία Αμαλία Μερκούρη, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, εγγονή του δημάρχου Αθηναίων, Σπύρου Μερκούρη, και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού, Σταμάτη Μερκούρη, σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου από το 1943 έως το 1946 , ενώ ήδη από το 1944 έκανε την πρώτη της εμφάνιση στη θεατρική σκηνή. Από τότε ξεκίνησε να πρωταγωνιστεί σε πλήθος θεατρικών παραστάσεων, αλλά κι αρκετών κινηματογραφικών ταινιών, όπως στη ''Στέλλα'' (1955), ''Ο Χριστός ξανασταυρώνεται'' (1956), στην ταινία ''Η τσιγγάνα και ο τζέντλεμαν'' (1957), στον ''Νόμο'' (1958), στο ''Ποτέ την Κυριακή'' (1960), στο ''Ζήτω ο έρωτας'' (1960), στη ''Δευτέρα Παρουσία'' και ''Φαίδρα'' (1961), στους ''Νικητές'' (1963), στο ''Τοπ Καπί'' (1964), στο ''Σικάγο'' (1969), στο ντοκιμαντέρ ''Η δοκιμή'' (1973), ''Μια φορά δεν είναι αρκετό'' (1974), ''Κραυγή γυναικών'' (1978), κ. α.

Η Μελίνα ήταν ένας άνθρωπος με έντονη προσωπικότητα και πολιτική άποψη για τα πράγματα. Από το εξωτερικό αγωνίστηκε σκληρά για την ανατροπή της χούντας και την αποκατάσταση της δημοκρατίας. Όταν επέστρεψε στην Ελλάδα πολιτεύτηκε, ενώ το 1981 εκλέχτηκε με το ΠΑΣΟΚ και ανέλαβε Υπουργός Πολιτισμού για οκτώ χρόνια.

Ως Υπουργός Πολιτισμού έδωσε μεγάλο αγώνα για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Η ίδια είχε δηλώσει σε συνέντευξή της στα πλαίσια της εκστρατείας της για την επιστροφή των μαρμάρων: ''Τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι η υπερηφάνεια μας, είναι η ταυτότητά μας, ό,τι μας συνδέει με το ελληνικό θαύμα. Είναι συνώνυμα με τις έννοιες της δημοκρατίας και της ελευθερίας''. Σε άλλη συνέντευξή της στη δημόσια ελληνική τηλεόραση αναφέρει ότι ''Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της!Αν το χάσουμε κι αυτό, τότε δεν είμαστε κανείς!'', ενώ είχε το θράσος και την τόλμη να απαιτήσει από τον Ντέιβιντ Ουίλσον, τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, τα μάρμαρα λέγοντας ''Θέλω τα μάρμαρά μου πίσω''!

Κάθε χρόνο στις 18 Οκτωβρίου εορτάζεται η επέτειος της γέννησης της, όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε ευρωπαϊκό, πράγμα που αποδεικνύει την υστεροφημία της και τον σεβασμό προς το πρόσωπό της. Πώς είναι δυνατό να μην γίνει μνεία για τη συνεισφορά της Μελίνας στον ευρωπαϊκό πολιτισμό, εφόσον εκείνη δημιούργησε τον θεσμό της ''Πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης'', θεσμό τον οποίο εγκαινίασε στην Αθήνα το 1985!Η δημόσια ραδιοφωνία της Αυστρίας, αλλά και το πρακτορείο ειδήσεων της Ουγγαρίας αφιέρωσαν εκπομπές σχετικά με τη ζωή της, τους αγώνες της για τη δημοκρατία και τον πολιτισμό. Έτσι, θέλησαν  να τιμήσουν την προσωπικότητα της Μελίνας, η οποία, όπως φαίνεται, ενέπνευσε ολόκληρη την Ευρώπη με τον ατέρμονο αγώνα της για τη διάσωση της πολιτιστικής ταυτότητας.

Βέβαια, οι εκδηλώσεις τιμής προς το πρόσωπο της Μελίνας, η οποία συν τοις άλλοις δημιούργησε και τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα ενισχύοντας συνακόλουθα τον θεσμό του θεάτρου, δεν πρέπει να πραγματοποιούνται τυπικά, μόνο και μόνο για να θυμόμαστε ότι κάποτε υπήρχε μία τέτοια προσωπικότητα, η οποία εργάστηκε σκληρά για τον πολιτισμό και την παράδοση. Μέσα από την ανάμνηση αυτής καλούμαστε να αναλάβουμε κι εμείς δράση και να διεκδικήσουμε ό,τι μας ανήκει. Καλούμαστε να υπερασπιστούμε την ταυτότητά μας, τον πολιτισμό μας. Τέτοιες προσωπικότητες πρέπει να αποτελούν πηγή έμπνευσης για όλους εμάς και για τους νέους και να μας υποκινούν σε ουσιαστικό αγώνα. Η αλήθεια είναι ότι από την εποχή της Μελίνας κανείς άλλος Υπουργός Πολιτισμού δεν είχε τον ''τσαμπουκά'', το δυναμισμό και το πάθος να διεκδικήσει το αυτονόητο, δηλαδή, την κληρονομιά μας. Γι' αυτό, λοιπόν, ας πάρουμε ένα μάθημα από τη Μελίνα κι ας βάλουμε το λιθαράκι μας, καταρχάς μαθαίνοντας την ιστορία μας, πριν την ξεπουλήσουν κι αυτήν, και κατά δεύτερον ενισχύοντας την παράδοσή μας. Όσο χρήματα κι αν μας περικόψουν πάλι, ας μην τους αφήσουμε να μας αποκόψουν από την ταυτότητά μας!

 

E- SCHOOL - ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ

Είναι γεγονός ότι η ηλεκτρονική εκπαίδευση αρχίζει και εισβάλλει για τα καλά στη ζωή μας. Σε μια εποχή που κάθε νοικοκυριό διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο και θεωρείται αδιανόητο για κάποιον να μην είναι ''online'', το σχολείο σαν προέκταση της κοινωνίας καλείται να αναπροσαρμοστεί και να εκσυγχρονιστεί ακολουθώντας τις επιταγές των Νέων Τεχνολογιών. Τη νέα αυτή γραμμή προωθεί και η κυβέρνηση του κύριου Παπανδρέου. Ο πρωθυπουργός παρουσίασε πριν λίγες μέρες στο 1ο Επαγγελματικό -Γενικό Λύκειο Μούδρου στη Λήμνο το πρόγραμμα του ψηφιακού σχολείου στο οποίο θα περιλαμβάνονται διαδραστικοί πίνακες, βιντεοσκοπημένα μαθήματα, πρόσβαση σε χιλιάδες ηλεκτρονικά βιβλία και προσομοιώσεις των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων μέσω του ηλεκτρονικού υπολογιστή, κάτι το οποίο έχουν υιοθετήσει και πραγματοποιούν κάθε Μάιο τα φροντιστήρια μέσω του ΟΕΦΕ. Ο κύριος Παπανδρέου δήλωσε ότι ήδη από φέτος μαθητές της Τρίτης Λυκείου θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν online μαθήματα Αρχαίων Ελληνικών, Βιολογίας και Φυσικής.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο του www.alfavita.gr τοποθετήθηκαν διαδραστικοί πίνακες σε 1250 σχολεία της Δευτέρας Γυμνασίου, ενώ πρόκειται να τοποθετηθούν σε όλες τις τάξεις του γυμνασίου σε 1190 σχολεία και σε 5200 δημοτικά σχολεία στην Έκτη Δημοτικού. Επιπλέον, θα διατεθούν φορητοί υπολογιστές σε όλα τα γυμνάσια και σε 800 πιλοτικά ολοήμερα δημοτικά σχολεία. Ακόμη, σε 400 σχολεία απομακρυσμένων περιοχών προστέθηκε από ένας υπολόγιστης. Τέλος, 1.300 σχολεία σε 57 δήμους αποκτούν ευρυζωνική σύνδεση μέσω μητροπολιτικών και αστικών οπτικών ινών.
Βέβαια, απαραίτητη είναι η επιμόρφωση και η εξοικείωση των καθηγητών με τις Νέες Τεχνολογίες. Έτσι, στα πλαίσια του νέου ψηφιακού σχολείου πρόκειται να επιμορφωθούν 103,000 καθηγητές, ενώ δημιουργείται ηλεκτρονική πλατφόρμα και για την εξ αποστάσεως επιμόρφωσή τους.

Θα καταφέρει, λοιπόν, το ψηφιακό σχολείο να μετατρέψει τη διδασκαλία σε μία ευχάριστη δραστηριότητα και συνδιαλλαγή μεταξύ μαθητών -καθηγητών καθιστώντας την ανακάλυψη της γνώσης ενδιαφέρουσα; Θα υπάρχει η κατάλληλη υποδομή σε όλα τα σχολεία, αλλά και η αρμόζουσα εκπαίδευση των καθηγητών; Φυσικά, είναι μια διαδικασία που τώρα ξεκινάει και θα επιτευχθεί σταδιακά. Το βασικότερο απ' όλα είναι να μην απομονώσει τον μαθητή, αλλά να τον εξοικειώσει περισσότερο με την ιδέα της ομαδικότητας και να τον εντάξει ομαλότερα στην κοινωνία και στις τεχνολογικές απαιτήσεις της.

ΕΥΔΟΞΟΣ: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

Από το ακαδημαϊκό έτος 2010 - 2011 θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το πρόγραμμα ''Εύδοξος'', το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους φοιτητές να ενημερώνονται μέσω ηλεκτρονικής φόρμας για τα συγγράματα που διατίθενται σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών που παρακολουθούν, για τα σημεία παραλαβής αυτών και για τα συγγράματα που ορίζουν ως υποχρεωτικά για τα μαθήματά τους οι διδάσκοντες. Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η άμεση παραλαβή των συγγραμμάτων και σημειώσεων, αφού χρειάζονται μόλις λίγες μέρες από την ημέρα αιτήματος παραλαβής από τον φοιτητή μέσω ηλεκτρονικής φόρμας. Επίσης, οι εκδότες αποζημιώνονται άμεσα κι όχι μετά από έναν χρόνο, ενώ οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν και για άλλα βοηθήματα σχετικά με το αντικείμενό τους. Για περισσότερες πληροφορίες και για τη διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί δείτε τον ιστότοπο του προγράμματος: www.eudoxus.gr.

ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ

Το φιλμ Ο Πειρασμός του Αγίου Τόνι από την Εσθονία κέρδισε τη Χρυσή Αθηνά, το μεγάλο βραβείο του 16ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας, Νύχτες Πρεμιέρας Conn-X.

Βραβείο σεναρίου απονεμήθηκε στο βρετανικό Four Lions για τέσσερις γκαφατζήδες επίδοξους τρομοκράτες, ενώ για τη σκηνοθεσία βραβεύτηκε το En Waar de Sterre/ Ο Μικρός Ιησούς της Φλάνδρας του Βέλγου Γκαστ Βαν Ντεν Μπέργκερ, μια αλληγορική ταινία με ήρωες τρεις πάσχοντες από σύνδρομο Down.

Το Sebbe από τη Σουηδία κατάφερε να «κερδίσει» το κοινό του Φεστιβάλ -όπως και το βραβείο κοινού.

Βραβείο στο διαγωνιστικό τμήμα Φιλμ και Μουσική αναδείχθηκε το ντοκιμαντέρ Benda Bilili!

Το Φεστιβάλ ολοκληρώθηκε με την προβολή της νέας ταινίας του Γούντι Άλεν Θα συναντήσεις έναν ψηλό, μελαχρινό άνδρα.

Μία ημέρα νωρίτερα, το Σάββατο, είχαν απονεμηθεί τα βραβεία σε πρωτοεμφανιζόμενους Έλληνες δημιουργούς.

Βραβείο Α' γυναικείου ρόλου κέρδισε η Μίνα Ορφανού για την ερμηνεία της στη Στρέλλα του Πάνου Κούτρα, ενώ βραβείο Α΄ αντρικού ρόλου απέσπασε ο Χρήστος Καρτέρης που ερμήνευσε τον Ανέστη στο Ψυχή Βαθιά του Παντελή Βούλγαρη.

http://www.gfc.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=893&Itemid=118

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

Θαλής ο Μιλήσιος, Σόλων ο Αθηναίος, Πιττακός ο Μυτιληναίος, Περίανδρος ο Κορίνθιος, Κλεόβουλος ο Λίνδιος, Βίας ο Πριηνεύς, Χίλων ο Λακεδαιμόνιος vs David Naylor (καθηγητής ιατρικής στον Καναδά), Gavin Brown ( καθηγητής μαθηματικών στην Αυστραλία), Gudmund Hernes ( καθηγητής κοινωνικών επιστημών στην Δανία), Lap-Chee Tsui ( καθηγητής βιολογίας στο Χόνγκ Κόνγκ), Joseph Ritzen ( καθηγητής οικονομικών στην Ολλανδία), John Sexton ( καθηγητής νομικής στις ΗΠΑ), Λίντα Κατέχη (όπα, Ελληνίδα - Καθηγήτρια Ηλεκτρολόγος, Μηχανολόγος και Μηχανικός Ηλεκτρονικών υπολογιστών), Patrick Aebisher ( καθηγητής νευροεπιστήμης στην Ελβετία), James Duderstadt ( καθηγητής επιστημών και μηχανικής στις ΗΠΑ). (Για τους αρχαίους Έλληνες σοφούς δεν είπα τίποτα, καθ΄ότι ήταν γνωστό ότι ανεξαρτήτως της επαγγελματικής τους ιδιότητας διακρίνονταν για την πολυπραγμοσύνη τους, ίδιο γνώρισμα της ανθρωπιστικής αντίληψης και ασύμφωνο με τη σύγχρονη εμμονή για εξειδίκευση και μονοδιάστατη ενασχόληση με τα πράγματα. Όπως και να έχει οι περισσότεροι ασχολούνταν με την πολιτική και τη νομοθεσία.)
Οι επτά αρχαίοι Έλληνες σοφοί αντιπαραβάλονται με τους ''επτά σύγχρονους σοφούς'', οι οποίοι απαρτίζουν την επιτρόπη που συστάθηκε προκειμένου να δοθεί μία λύση στο καταταλαιπωρημένο εκπαιδευτικό σύστημα. Και μιας και η υπουργός παιδείας μιλάει για ριζικές αλλαγές, πρέπει να κατανοήσει ότι η ρίζα του δέντρου ξεκινάει από το έδαφος, από τη βάση κι όχι από τα κλαδιά, διαφορετικά γιατί να μιλάμε για ριζικές αλλαγές;
Ριζικές αλλαγές θα έπρεπε να πραγματοποιηθούν από τη βασική εκπαίδευση, το δημοτικό σχολείο κι όχι φοιτώντας αρχικά σε ένα απαρχαιωμένο και ελλιπές σύστημα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ξαφνικά να κληθεί ο μαθητής ως δια μαγείας να μεταπηδήσει και να προσαρμοστεί στο ''εκσυγχρονισμένο'' πλέον σύστημα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κι όλα αυτά για να δείξουμε στους καλούς Ευρωπαίους γείτονες ότι είμαστε νοικοκυραίοι κι ότι συνετιζόμαστε σιγά σιγά με το καταστατικό της πολυκατοικίας στην οποία συζούμε και στην οποία εμείς, οι Έλληνες, ζούμε ακόμα στον πρώτο όροφο, ενώ οι υπόλοιποι εκτός Βαλκανίων, έχουν τα ρετιρέ τους ψηλά και προσπαθούν να φτάσουν τους ουρανοξύστες των ΗΠΑ. Πάλι καλά που δεν είμαστε ακόμη στο ισόγειο!
Μα, αλήθεια τι θα προσπαθήσουν οι ταλαίπωροι μελετητές να λύσουν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα; Μάλλον, για να το θέσω καλύτερα, στην τριτοβάθμια εκπαίδευσή μας; Στη χώρα, όπου μορφές σαν τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη εισήγαγαν τις έννοιες της απόλυτης Ιδέας, της αρετής, της ιδανικής πολιτείας και όρισαν την πραγματική υπόσταση της ουσιαστικής παιδείας, έρχονται να επιβληθούν και να ορίσουν εκ νέου το περιεχόμενο της παιδείας, η οποία γίνεται όσο παεί ολοένα και πιο τεχνοκρατική. Και οι κυβερνόντες ομιλούν για ένα πρόβλημα που η ίδια η κοινωνία, η ίδια η πολιτεία δημιούργησε παραβλέποντας τις αξίες και τις αρχές του ελληνικού πολιτισμού.
Ριζικές αλλαγές ή επιδερμικές τροποποιήσεις; Ουσιατική παιδεία ή κατευθυνόμενη μάθηση; Καιρός να αναλογιστούμε τις ευθύνες μας και να πάρουμε θέση, καθώς από την παιδεία εξαρτάται το μέλλον μας.

ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ: ''ΜΑΓΙΑ, ΞΟΡΚΙΑ, ΦΥΛΑΧΤΑ- Η ΜΑΓΕΙΑ ΣΤΟΝ ΑΡΧΑΙΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ''

Στα πλαίσια του εορτασμού των ευρωπαϊκών ημερών πολιτισμικής κληρονομιάς το Βυζαντινό και Χριστιανικό μουσείο οργάνωσε εκπαιδευτικό πρόγραμμα τόσο για μικρούς όσο και για μεγάλους με θέμα: ''Πίστη και δεισιδαιμονία. Λατρευτικές και μαγικές πρακτικές στον χριστιανικό κόσμο''. Μέσω εικόνων, πήλινων και μετάλλινων αντικειμένων που χρονολογούνται από τον 6ο έως τον 19ο αιώνα οι επισκέπτες είχαν την ευκαιρία να ανακαλύψουν τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι των πρώτων χριστιανικών χρόνων προσπαθούσαν να έρθουν σε επαφή με τα θεία. Ιδιαίτερη θέση στην έκθεση είχαν τα τάματα, τα μυστήρια, οι λιτανείες, τα προσκυνήματα, όλες αυτές οι διαδικασίες -τελετουργίες, με τις οποίες οι άνθρωποι ήδη από την αρχαιότητα ένιωθαν να βιώνουν την επαφή τους με τον μεταφυσικό κόσμο. Καθώς η μετάβαση από την ειδωλολατρεία στην χριστιανική θρησκεία δεν μπορούσε να γίνει άμεσα και μονομιάς, οι πρώτοι χριστιανοί συνέχισαν να εφαρμόζουν πρακτικές και τελετουργικά, τα οποία με την πάροδο των χρόνων υπέστησαν κάποιες αλλαγές και τροποποιήσεις και εντάχθηκαν τελικά στον κορμό της χριστιανικής θρησκείας.

Η έκθεση θα φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας (Πατησίων 44) από τις 24 Σεπτεμβρίου έως της 28 Νοεμβρίου.
Την Παρασκευή 1η Οκτωβρίου 2010 θα πραγματοποιηθεί συζήτηση με την ίδια θεματική στο Δημοτικό θέατρο Κορίνθου.

ΕΦΗΒΙΚΗ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΡΟΕΚΤΑΣΕΙΣ

Έχει διαπιστωθεί ότι το 20% των εφήβων σήμερα πάσχει από κατάθλιψη. Μερικά από τα συμπτώματά της είναι τα εξής:

• Διαταραχή ύπνου. (Εμμονή να κάθεται όλο το βράδυ βλέποντας τηλεόραση με αποτέλεσμα να νυστάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας).
• Έλλειψη κινήτρων και ενέργειας. (Σημειώνει απουσίες στο σχολείο, δεν μπορεί να συγκεντρωθεί και σκέφτεται πολύ αργά).
  
• Απώλεια όρεξης, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ανορεξία ή σε βουλιμία.
• Απόσυρση από τις παρέες και τις δραστηριότητες.
• Υπερβολική αντίδραση στην κριτική.
• Αντίδραση απέναντι στην εξουσία.
  
• Χαμηλή αυτοπεποίθηση και ενοχές.
• Υπερβολικός θυμός και οργή.
  
• Κατάχρηση αλκόολ ή ναρκωτικών.
• Αντιδραστική συμπεριφορά απέναντι στην οικογένεια.
• Τάσεις αυτοκτονίας. (Συνήθως αυτοκτονικές τάσεις εκδηλώνουν νέοι, οι οποίοι έχουν ήδη περάσει ένα έντονο σοκ μέσα στην οικογένεια, όπως χωρισμό των γονιών τους, σεξουαλική κακοποίηση, απώλεια φίλου, φίλης, γονιού, αδερφού κ.τ.λ)
  

Πρόκειται για ένα φαινόμενο αρκετά κοινότοπο στις μέρες μας, το οποίο εκδηλώνεται ιδιαίτερα στους εφήβους, στη νέα γενιά ανθρώπων που καλείται να παίξει τον ρόλο του εξιλαστήριου θύματος για τα δεινά που οι προηγούμενες γενιές προξένησαν, και που καλείται να αντιμετωπίσει τις δυσμενότατες συνέπειες αυτών. Καθημερινά οι έφηβοι κατακεραυνώνονται με υποχρεώσεις που πρέπει να αναλάβουν προκειμένου να αποκαταστήσουν τη μελλοντική τους πορεία και φυσικά αυτές οι υποχρεώσεις καθορίζονται από τους εκάστοτε κυβερνόντες, οι οποίοι ακολουθούν ανώτερες επιταγές. Όμως, οι νέοι δεν ερωτηθήκαν ουδέποτε σχετικά με την οριοθέτηση των στόχων και των επιλογών που θα ήθελαν να έχουν, καθώς θεωρούνται ανώριμοι κι ανίκανοι να εκφέρουν την άποψή τους, πράγμα για το οποίο ευθύνεται η ελλιπής παιδεία και κατήχησή τους. Ε βέβαια! Πώς είναι δυνατόν να καλλιεργείται η παιδεία και η διανόηση σε έναν κόσμο ο οποίος βασίζεται στην απόκρυψη της αλήθειας, στην ιδιοτέλεια, στον εκφοβισμό των αδυνάτων, στην κυριαρχία του χρήματος και της εξουσίας; Το σύστημα μόνο του είναι εκείνο που παραγκωνίζει τη νεολαία και που την καθιστά ανίκανη να ονειρευτεί, να ελπίσει σε ένα μέλλον δικό της και όχι σε δανεικά όνειρα. Ο έφηβος αισθάνεται μόνος, γιατί δεν εισακούεται η φωνή του. Όσο δυνατά κι αν φωνάξει, κανείς δεν τον ακούει, μέχρι που η φωνή του χάνεται και γίνεται κενός. Τελικά, για να επιβιώσει καθίσταται έρμαιο των επιταγών της κοινωνίας υποστηρίζοντας ένα σύστημα φαλκίδευσης των δικαιωμάτων του και ενίσχυσης της μαζοποίησης. Χάνει τη διαφορετικότητά του. Αποτέλεσμα αυτού είναι να παύει η πολυμορφία και η συνύπαρξη πολλών διαφορετικών απόψεων που ευνοούν την κοινωνία και την οδηγούν στην πραγματική πρόοδο. Αυτό που πρέπει, λοιπόν, να κατανοήσουμε όλοι μας, γονείς, δάσκαλοι, πολιτεία, είναι ότι πρέπει πρώτα να ασχοληθούμε με τη ψυχολογία του παιδιού μας. Ωφείλουμε να το βοηθήσουμε να βρει τις κλίσεις, τις τάσεις, τα ταλέντα του και έπειτα να του προτείνουμε κάποιες επιλογές, χωρίς ποτέ να του τις επιβάλλουμε, απλά να προτείνουμε και να καθοδηγήσουμε τον νέο άνθρωπο σε έναν δρόμο, τον οποίο ουσιαστικά θα χαράξει ο ίδιος.
Όλα αυτά απαιτούν υπομονή και διάθεση, την οποία λόγω των εκάστοτε συνθηκών δεν διαθέτουμε όλες τις ώρες. Αρκεί απλά να προσπαθήσουμε για τα παιδιά, ακόμα κι εμείς που δεν έχουμε. Αρκεί μόνο να σκεφτούμε πόσο πολύ θα θέλαμε οι δικοί μας οι γονείς και οι καθηγητές μας να έπραταν αναλόγως!

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΛΥΚΕΙΟΥ

Παραδίδονται φιλολογικά μαθήματα διαδικτυακά μέσω εγκεκριμένης ιστοσελίδας σε μαθητές Γ΄ Λυκείου, όπου κι αν βρίσκεστε:

• Ευέλικτο ωράριο ανάλογα με τις ανάγκες σας
• Προσφορές σε πακέτα μαθημάτων
• Συνεχής υποστήριξη και επικοινωνία
• Παροχή σημειώσεων

Επικοινωνήστε στο email: ginazax@gmail.com

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΓΓΛΙΚΩΝ - ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ ΜΕΣΩ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Παραδίδονται ιδιαίτερα μαθήματα Αγγλικών και Ισπανικών διαδικτυακά, μέσω εγκεκριμένης ιστοσελίδας, για επίπεδα:

α) Αγγλικά:Lower, Advance, Proficiency (Michigan, Cambridge) Toeic, Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας
β) Ισπανικά:Inicial, Intermedio, Superior

• Ευέλικτο ωράριο, ανάλογα με τις ανάγκες σας
• 30λεπτα, 45λεπτα, 60'λεπτα μαθήματα και προσφορές για πακέτα μαθημάτων
• Παροχή σημειώσεων
  

Επικοινωνήστε στο email: ginazax@gmail.com

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΓΓΛΙΚΩΝ:ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΡΑ ΟΠΩΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΟΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

Eξέταση	Ημερομηνία	Εξέταστρα	Περίοδος Εγγραφών
Πανεπιστήμιο του Michigan
ECPE	27 Νοεμβρίου 2010	€ 180	1 έως 30 Σεπτεμβρίου 2010
ECCE	11 Δεκεμβρίου 2010	€ 160	1 έως 30 Σεπτεμβρίου 2010
Hellenic American University
ALCE	15 Ιανουαρίου 2011	€ 150	1 έως 31 Οκτωβρίου 2010
BCCE	15 Ιανουαρίου 2011	€ 90	1 έως 31 Οκτωβρίου 2010
Educational Testing Service
TOEIC®	Πρόγραμμα Εξετάσεων	€ 155	Τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης
Άλλες Εξετάσεις
Communicative English Teaching Test (CETT)	19 Ιουνίου, 2010	€ 150	Τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την ημερομηνία εξέτασης
Εξετάσεις Ελληνομάθειας	Επίπεδο Α - Δ	Πρόγραμμα εξετάσεων
Εξετάσεις Ελληνομάθειας για ειδικούς σκοπούς	Επίπεδο Α2	Πρόγραμμα εξετάσεων
Μicrosoft Office Specialist	Οι εξετάσεις διεξάγονται κάθε 15 ημέρες	€ 65	Τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης
ECDL	Οι εξετάσεις διεξάγονται κάθε 15 ημέρες	€ 35	Τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης
ISACA, CISA, CISM	12 Δεκεμβρίου, 2009	$ 445 for members $ 575 non-members	Μέχρι 7 Οκτωβρίου 2009
(ISC)2	19 Δεκεμβρίου, 2009	€ 510	Τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την ημερομηνία εξέτασης

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ 2010 ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ

Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής του κατάρτισης. Σε αυτή την ατομική, και πολλές φορές εξαιρετικά δύσκολη, πορεία κατάκτησης νέων γνώσεων, δεν ενεργεί μόνος του, όπως θα μπορούσαμε να υποθέσουμε με βάση το πρώτο συνθετικό της λέξης αυτο-μόρφωση. Ο άνθρωπος δεν δραστηριοποιείται μέσα σε ένα κοινωνικό κενό, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή επικοινωνία με τους άλλους, σε επαφή και ανταλλαγή με τους επίσημους ή ανεπίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς, με ποικίλους οργανισμούς και κέντρα κατάρτισης, ακόμη και όταν οι νέες τεχνολογίες του επιτρέπουν να μαθαίνει και να εργάζεται σε φυσική απόσταση από τους άλλους.
Με αυτή την έννοια, οι διαδικασίες και οι πρακτικές αυτομόρφωσης στη σημερινή εποχή δεν σημαίνουν την απουσία των άλλων, θεσμών και ατόμων, ούτε την κοινωνική απομόνωση του καθενός ατόμου, αλλά την ενεργητική στάση του, αφού το ίδιο αποφασίζει, άλλοτε αυτοβούλως και άλλοτε κάτω από την πίεση συγκεκριμένων αναγκών, να εκπαιδευθεί। Η ενεργητική στάση συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος καλείται να διαμορφώσει μαζί με τους άλλους συμμετέχοντες (οργανισμούς, εκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους) το περιεχόμενο, τη διαδικασία και τους τρόπους της εκπαίδευσής του.
Όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες που καθιστούν την αυτομόρφωση αναγκαία για τα άτομα των σύγχρονων κοινωνιών είναι οι νέες επιστημονικές και τεχνολογικές ανακαλύψεις και οι συνεπακόλουθες μεταμορφώσεις της αγοράς εργασίας. Μία από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών είναι ότι πολλά επαγγέλματα χάνουν γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους, ενώ οι γνώσεις και οι δεξιότητες που τα άτομα κατέκτησαν στα πρώτα στάδια της ζωής τους καθίστανται ανεπαρκείς για το παρόν και το μέλλον. Η συνολική τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δραστηριότητας στερεί όλο και περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν μία και μοναδική επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής τους. Κατά συνέπεια, ανεξάρτητα από τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες αυτής της κατάστασης για τα άτομα, οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους. Το γεγονός αυτό επιβάλλει στα άτομα να κατακτούν διαρκώς γνώσεις, να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους, να αποκτούν γρήγορα νέες ειδικεύσεις, δηλαδή, να εκπαιδεύονται συνεχώς.
Η εκπαίδευση δεν νοείται πια ως η απλή, κανονιστική μετάδοση γνώσεων από τις μεγαλύτερες γενιές στις νεότερες, όπως την όριζε ο E. Durkheim κατά τον 19ο αιώνα. Και τούτο επειδή, τόσο το περιεχόμενο της εκάστοτε εκπαιδευτικής πράξης όσο και ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτήν, αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές, τα δύο φύλα και τις διαφορετικές κουλτούρες των ανθρώπων, γεγονός που παρατηρείται σε όλες τις σύγχρονες πρακτικές της καθημερινής ζωής. Η εκπαιδευτική πράξη καθίσταται επομένως μια διαδικασία που δεν περιορίζεται στο χώρο (το σχολείο) και το χρόνο (περίοδος της νεότητας), αλλά επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής και πέραν των σχολικών τειχών.
Αλεξάνδρα Κορωναίου, Εκπαιδεύοντας Εκτός Σχολείου, 2002 (Διασκευή)

Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις).
Μονάδες २५
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: ... οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους ...
Μονάδες 12
Β2. α) Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου; (Η εκπαίδευση δεν νοείται ... των σχολικών τειχών) (μονάδες 4)
β) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου του κειμένου (μονάδες 3)
Μονάδες 7
Β3. α) Να γράψετε ένα α ν τ ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
ατομική, επιτρέπουν, ανεπαρκείς, διαφορετικές, επεκτείνεται. (μονάδες 5)
β) Να γράψετε ένα σ υ ν ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
συνεχή, χρησιμότητα, συνέπειες, δεξιότητες, καθίσταται. (μονάδες 5)
Μονάδες 10
Β4. Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα επιστημονικού λόγου στο κείμενο που σας δίνεται.
Μονάδες 6
Γ1. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600 λέξεις).
Μονάδες 40

ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

ΘΕΜΑ Α1

Να δώσετε το περιεχόμενο:
α. της Ιερής Συμμαχίας
β. της Συνθήκης της Λωζάννης
γ. της Δίκης της Νυρεμβέργης
Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Α2
Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη Σωστό ή Λάθος δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί στην κάθε πρόταση:
α. Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 οδήγησε στην έξωση του Όθωνα.
β. Η δικτατορία του Μεταξά της 4ης Αυγούστου 1936 κατέλυσε τους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας.
γ. Η Ελλάδα έγινε πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας την 1η Ιανουαρίου 1991.
δ. Η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο ξεκίνησε στις 20 Ιουλίου 1974.
ε. Ο φιλελευθερισμός, ως πολιτική και οικονομική θεωρία, είχε ως κύριο εκφραστή του τον Νίτσε.
Μονάδες 10

ΘΕΜΑ Β1
Πώς η ευρωπαϊκή αποικιοκρατία του 19ου αιώνα ολοκλήρωσε τη διείσδυση του δυτικού ανθρώπου στον εξωευρωπαϊκό κόσμο;
Μονάδες 12

ΘΕΜΑ Β2
Να αναφερθείτε στην εκπαιδευτική και οικονομική πολιτική του Χαρίλαου Τρικούπη μέχρι την παραίτησή του από την πρωθυπουργία.
Μονάδες 13

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

ΘΕΜΑ Γ1
Αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στην οικονομική, κοινωνική και εκπαιδευτική πολιτική της Ελλάδας περί τα τέλη της δεκαετίας του 1920.
Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

«Σε σχέση με τη βιομηχανία, η εγκατάσταση μεγάλου αριθμού προσφύγων στα κυριότερα αστικά κέντρα σήμαινε την προσφορά άφθονης φτηνής εργασίας και επιχειρηματικού δυναμικού τη στιγμή που εισέρρεαν στη χώρα μαζικά νέα ξένα κεφάλαια με τη μορφή κρατικών δανείων, διεθνούς βοήθειας για τους πρόσφυγες, ιδιωτικών επενδύσεων για την κατασκευή δημοσίων έργων κλπ. [...] Στο διάστημα 1923-1939 η βιομηχανική παραγωγή διπλασίασε την ιπποδύναμη και την αξία της και τριπλασίασε τον όγκο της. Στη δεκαετία 1928-38 η ηλεκτρική παραγωγή τετραπλασιάστηκε και στην ίδια περίοδο, σύμφωνα με τις στατιστικές των Ηνωμένων Εθνών, η Ελλάδα σημείωσε την υψηλότερη αύξηση βιομηχανικής παραγωγής (65%) μετά τη Σοβιετική Ένωση και την Ιαπωνία».
Ν. Μουζέλης, Οικονομία και Κράτος την εποχή του Βενιζέλου, στο: Μελετήματα γύρω από τον Βενιζέλο και την εποχή του, Αθήνα: Φιλιππότης, 1980, σσ. 9-10.
[Το κείμενο αποδόθηκε στο μονοτονικό, διατηρήθηκε όμως η ορθογραφία του].

ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄

Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Ελευθερίου Βενιζέλου (1928)
«Το νέο εκπαιδευτικό σύστημα εκφράζει μια διαφορετική από την προηγούμενη φιλοσοφία και στηρίζεται τόσο σε δομικές μεταβολές (το τετράχρονο δημοτικό - το “σχολείο του λαού”- έγινε εξάχρονο, δόθηκε ιδιαίτερη σημασία στο μάθημα των Νέων Ελληνικών, ενισχύθηκε η διδασκαλία της δημοτικής και αναβαθμίστηκε ο επαγγελματικός κλάδος στη δεύτερη βαθμίδα) όσο και σε λειτουργικές καινοτομίες (προαιρετικά μαθήματα στο Γυμνάσιο, έγκριση πολλών διδακτικών βιβλίων κατά τάξη και μάθημα, “απογεύματα ελευθέρας εργασίας” στα σχολεία).
Αλέξης Δημαράς, «Παιδεία. Συντηρητική αντεπίθεση», στο τεύχος με τίτλο «Η Ελλάδα τον 20ό αιώνα (1920-1930)», Η Καθημερινή, Επτά Ημέρες, 31-10-1999, σ. 29.

ΘΕΜΑ Δ1
Αξιοποιώντας τα στοιχεία που περιέχονται στα παρακάτω κείμενα και τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στο έγκλημα της γενοκτονίας των Εβραίων κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α΄

Μαρτυρία Ελληνίδας Εβραίας που επέζησε από το στρατόπεδο του Μπίρκεναου
«Απ’ αυτή τη στιγμή, η ζωή μου στο στρατόπεδο ανοίγει για μένα μιαν άβυσσο στην ανθρώπινη ψυχή, και θα μου αποκαλύψει τον άνθρωπο τελείως γυμνό, όπως φαίνεται να είναι από τη φύση του. Ένα μίγμα καλού και κακού... Το κουδούνι στις 4.30 το πρωί και συγχρόνως τα λουριά... που μας χτύπαγαν αλύπητα τα κορμιά μας, ήταν το καθημερινό πρωινό μας εγερτήριο. Ένα πρόγραμμα αλάνθαστο χωρίς αλλαγή... Αφού γινόταν το προσκλητήριο έξω μάς μοίραζαν για πρωινό ένα σκέτο καφέ, σ’ ένα κύπελο παλιό που ήταν
ένα σκουριασμένο στρατιωτικό σκεύος, από το οποίο πίναμε ανά πέντε ένα αχνιστό νερόζουμο μία μία με τη σειρά μας... Κι ενώ οι θάλαμοι των αερίων δούλευαν συνέχεια και βγάζαν φωτιές και καπνούς, κατάδικοι βιρτουόζοι1 προερχόμενοι από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ευρώπης και της Ρωσίας με τα βιολιά τους “Στραντιβάριους” και “Αμάτι” που είχαν κουβαλήσει μαζί τους σ’ αυτό το παραπλανημένο τους ταξίδι, είχαν διαταγή σαν “Κομάντο Ορχήστρας” να μας παίζουν Μότσαρτ ή στρατιωτικά εμβατήρια. Τα πόδια ολονών μας έπρεπε να βαδίζουν στο ρυθμό της μουσικής, ενώ αντίθετα τα χέρια μας παραμένουν ακίνητα καρφωμένα επάνω στο σώμα...».
Μπέρρυ Ναχμία, Κραυγή για το αύριο, Αθήνα: Κάκτος, 1989, σσ. 87-88.
ΚΕΙΜΕΝΟ Β΄
Η τύχη των Εβραίων της Θεσσαλονίκης
«...Το Σάββατο, 14 Μαρτίου του 1943 [...], 2.800 άτομα περίπου συνελήφθησαν και την επόμενη ημέρα εκτοπίστηκαν με τρένο στην Πολωνία, στοιβαγμένοι σε βαγόνια μεταφοράς ζώων, υπό αθλιότατες συνθήκες. Οι ναζί κατέτρεχαν κυρίως τα μικρά παιδιά, αφού ο σχεδιασμός τους προέβλεπε να εμποδιστεί η συνέχεια του εβραϊκού λαού. Είναι γνωστές, από περιγραφές των ελάχιστων επιζώντων, οι εικόνες των υπερπλήρων βαγονιών, με 70-75 άτομα το καθένα, χωρίς καν χώρο να καθίσουν, με ένα βαρέλι νερό για τη διαδρομή και ένα για τις φυσικές τους ανάγκες, και όλ’ αυτά για ταξίδι που διαρκούσε τουλάχιστον τέσσερις ημέρες. Πολλοί πέθαναν στη διαδρομή και τα πτώματα απλώς πετάγονται στην άκρη της γραμμής, όποτε υπήρχε στάση. Οι Έλληνες σιδηροδρομικοί υπάλληλοι ταράχτηκαν από τα όσα είδαν, και φήμες για εξόντωση των Εβραίων άρχισαν να διαρρέουν...».
Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο της Ελλάδας, Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Το Ολοκαύτωμα των Ελλήνων Εβραίων, Αθήνα 2006, σ. 46.

1βιρτουόζοι: δεξιοτέχνες στη μουσική, εδώ βιολιστές

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΚΕΙΜΕΝΟ
Γιώργου Ιωάννου
Στοῦ Κεμάλ τό Σπίτι

Δέν ξαναφάνηκε ἡ μαυροφορεμένη ἐκείνη γυναίκα, πού ἐρχόταν στό κατώφλι μας κάθε χρονιά, τήν ἐποχή πού γίνονται τά μοῦρα, ζητώντας μέ εὐγένεια νά τῆς δώσουμε λίγο νερό ἀπ’ τό πηγάδι τῆς αὐλῆς. Ἔμοιαζε πολύ κουρασμένη, διατηροῦσε ὅμως πάνω της ἴχνη μιᾶς μεγάλης ἀρχοντικῆς ὀμορφιᾶς. Καί μόνο ὁ τρόπος πού ἔπιανε τό ποτήρι, ἔφτανε γιά νά σχηματίσει κανείς τήν ἐντύπωση πώς ἡ γυναίκα αὐτή στά σίγουρα ἦταν μιά ἀρχόντισσα. Δίνοντάς μας πίσω τό ποτήρι, ποτέ δέν παρέλειπε νά μᾶς πεῖ στά τούρκικα τήν καθιερωμένη εὐχή, πού μπορεῖ νά μήν καταλαβαίναμε ἀκριβώς τά λόγια της, πιάναμε ὅμως καλά τό νόημά της: «Ὁ Θεός νά σᾶς ἀνταποδώσει τό μεγάλο καλό». Ποιό μεγάλο καλό; Ἰδέα δέν εἴχαμε.
Καθόταν ἥσυχα γιά ὥρα πολλή στό κατώφλι τῆς αὐλῆς, κι ἀντί νά κοιτάζει κατά τό δρόμο ἤ τουλάχιστο κατά τό πλαϊνό σπίτι τοῦ Κεμάλ1, αὐτή στραμμένη ἔριχνε κλεφτές ματιές πρός τό δικό μας σπίτι, παραμιλώντας σιγανά. Πότε πότε ἔκλεινε τά μάτια καί τό πρόσωπό της γινόταν μακρινό, καθώς συλλάβιζε ὀνόματα παράξενα. Ἐμεῖς, πάντως, δέν παραλείπαμε νά τῆς δίνουμε μοῦρα ἀπ’ τήν ντουτιά2, ὅπως ἄλλωστε δίναμε σ’ ὅλη τή γειτονιά καί σ’ ὅποιον περαστικό μᾶς ζητοῦσε. Ἡ ξένη τά ἔτρωγε σιγανά, ἀλλά μέ ζωηρή εὐχαρίστηση. Δέ μᾶς φαινόταν παράξενο πού τῆς ἄρεζαν τά μοῦρα μας τόσο πολύ. Τό δέντρο μας δέν ἦταν ἀπό τίς συνηθισμένες μουριές, ἀπ’ αὐτές πού κάνουν ἐκεῖνα τά ἄνοστα νερουλιάρικα μοῦρα. Τό δικό μας ἔκαμνε κάτι μεγάλα, ξινά σά βύσσινα, καί πολύ κόκκινα στό χρώμα. Ἦταν δέντρο παλιό καί τεράστιο, τά κλαδιά του ξεπερνοῦσαν τό δίπατο σπίτι μας. Μοναχά ἕνα κακό εἶχε· τά φύλλα του ἦταν σκληρά καί οἱ μεταξοσκώληκές μου δέν μπορούσαν νά τά φᾶνε. Ἦταν, πάντως, δέντρο φημισμένο σ’ ὅλο τό Ἰσλαχανέ3 κι ἀκόμα πιό πέρα.
Τήν πρώτη φορά πού εἶχε καθίσει ἡ ἄγνωστη γυναίκα στό κατώφλι μας, δέ σκεφτήκαμε νά τῆς προσφέρουμε μοῦρα, ὅμως σέ λίγο μᾶς ζήτησε ἡ ἴδια λέγοντας πώς ἤθελε νά φυτέψει τό σπόρο τους στόν μπαχτσέ4 της. Ἔφαγε μερικά καί τά ὑπόλοιπα τά ἔβαλε σ’ ἕνα χαρτί καί ἔφυγε καταχαρούμενη.
Τή δεύτερη φορά θά ἦταν κατά τό τριάντα ὀχτώ, δυό χρόνια, πάντως, μετά τήν πρώτη, δέν ἔβαλε μοῦρα στό χαρτί. Κάθισε καί τά ἔφαγε ἕνα ἕνα στό κατώφλι. Φαίνεται πώς ὁ σπόρος ἀπ’ τά προηγούμενα εἶχε ἀποδώσει, ἀλλά γιά νά δώσει καί μοῦρα ἔπρεπε, βέβαια, νά περάσουν χρόνια. Τό δέντρο αὐτό, ὅπως ὅλα τά δέντρα πού μεγαλώνουν σιγά, ζεῖ πολλά χρόνια καί ἀργεῖ νά καρπίσει.
Ἡ γυναίκα ξαναφάνηκε καί τόν ἑπόμενο χρόνο, λίγο πρίν ἀπ’ τόν πόλεμο. Ὅμως τή φορά αὐτή τῆς προσφέραμε νερό ἀπ’ τή βρύση. Ἀρνήθηκε νά πιεῖ τό νερό. Μόλις τό ἔφερε στό στόμα, μᾶς κοίταξε στά μάτια καί μᾶς ἔδωσε πίσω τό γεμάτο ποτήρι. Ἐπειδή τήν εἴδαμε πολύ ταραγμένη, θελήσαμε νά τῆς ἐξηγήσουμε. Ὁ σιχαμένος σπιτονοικοκύρης μας εἶχε διοχετεύσει τό βόθρο τοῦ σπιτιοῦ στό βαθύ πηγάδι. «Τώρα πού σᾶς ἔφερα τό νερό στίς κουζίνες σας, δέ σᾶς χρειάζεται τό πηγάδι», μᾶς εἶχε πεῖ. Ἡ γυναίκα βούρκωσε, δέ μᾶς ἔδωσε ὅμως καμιά ἐξήγηση γιά τήν τόση λύπη της. Γιά νά τήν παρηγορήσουμε τῆς δώσαμε περισσότερα μοῦρα κι ἡ γιαγιά μου τῆς εἶπε κάτι πού τήν ἔκανε νά τιναχτεῖ: «Θά σοῦ τά ἔβαζα σ’ ἕνα κουτί, ἀλλά δέ βαστᾶνε γιά μακριά». Καί πράγματι εἴχαμε ἀρχίσει κάτι νά ὑποπτευόμαστε. Τήν ἄλλη φορά εἴδαμε, πώς μόλις ἔφυγε ἀπό μᾶς, πῆγε δίπλα στοῦ Κεμάλ τό σπίτι, ὅπου τήν περίμενε μιά ὁμάδα ἀπό τούρκους προσκυνητές, πού κοντοστέκονταν στό πεζοδρόμιο. Ἐμεῖς ὥς τότε θαρρούσαμε πώς εἶναι καμιά τουρκομερίτισσα δικιά μας, ἀπ’ τίς πάμπολλες ἐκεῖνες, πού δέν ἤξεραν λέξη ἑλληνικά, μιά καί ἡ ἀνταλλαγή τῶν πληθυσμῶν εἶχε γίνει με βάση τή θρησκεία καί ὄχι τή γλώσσα. Ἡ ἀποκάλυψη αὐτή στήν ἀρχή μᾶς τάραξε. Δέ μᾶς ἔφτανε πού είχαμε δίπλα μας τοῦ Κεμάλ τό σπίτι, σά μιά διαρκῆ ὑπενθύμιση τῆς καταστροφῆς, θά εἴχαμε τώρα καί τούς τούρκους νά μπερδουκλώνονται πάλι στά πόδια μας; Καί τί ἀκριβῶς ἤθελε ἀπό μᾶς αὐτή ἡ γυναίκα; Πάνω σ’ αὐτό δέν ἀπαντήσαμε, κοιταχτήκαμε ὅμως βαθιά ὑποψιασμένοι. Καί τά ἑπόμενα λόγια μας ἔδειχναν πώς ἡ καρδιά μας ζεστάθηκε κάπως ἀπό συμπάθεια κι ἐλπίδα. Εἴχαμε κι ἐμεῖς ἀφήσει σπίτια κι ἀμπελοχώραφα ἐκεῖ κάτω.
Ἡ τουρκάλα ξαναφάνηκε λίγο μετά τόν πόλεμο. Ἐμεῖς καθόμασταν πιά σέ ἄλλο σπίτι, λίγο παραπάνω, ὅμως τήν εἴδαμε μιά μέρα νά κάθεται κατατσακισμένη στό κατώφλι τοῦ παλιοῦ σπιτιοῦ μας. Ὁ πρῶτος πού τήν εἶδε, ἦρθε μέσα καί φώναξε: «ἡ τουρκάλα!» Βγήκαμε στά παράθυρα καί τήν κοιτάζαμε μέ συγκίνηση. Παραλίγο νά τήν καλέσουμε ἀπάνω στό σπίτι⎯τόσο μᾶς εἶχε μαλακώσει τήν καρδιά ἡ ἐπίμονη νοσταλγία της. Ὅμως αὐτή κοίταζε ἀκίνητη τήν κατάγυμνη αὐλή καί τό ἔρημο σπίτι. Μιά ἰταλιάνικη μπόμπα6 εἶχε σαρώσει τήν ντουτιά κι εἶχε ρημάξει τό καλοκαμωμένο ξυλόδετο σπίτι, χωρίς νά καταφέρει νά τό γκρεμίσει.
Δέν τήν ξανάδαμε ἀπό τότε. Ἦρθε – δέν ἦρθε, ἄγνωστο. Ἄλλωστε καί νά ’ρχότανε δέ θά ’βρισκε πιά τό κατώφλι μέ τό ἀφράτο μάρμαρο γιά νά ξαποστάσει. Τό σπίτι εἶχε ἀπό καιρό παραδοθεῖ σέ μιά συμμορία ἐργολάβων καί στή θέση του ὑψώθηκε μιά πολυκατοικία ἀπ’ τίς πιό φρικαλέες. Τώρα ἑτοιμάζονται νά τήν γκρεμίσουν οἱ γελοῖοι. Ποιός ξέρει τί μεγαλεπήβολο σχέδιο συνέλαβε πάλι τό πονηρό μυαλό τους.
Ἄν γίνει αὐτό, θά παραφυλάγω νύχτα μέρα, ἰδίως ὅταν τό σκάψιμο θά ἔχει φτάσει στά θεμέλια, κι ἴσως μπορέσω νά ἐμποδίσω ἤ τουλάχιστο νά καθυστερήσω τό χτίσιμο τοῦ νέου ἐξαμβλώματος7. Τήν προηγούμενη φορά εἶχε βρεθεῖ ἐκεῖ στά βάθη ἕνα θαυμάσιο ψηφιδωτό, πού ἄρχιζε ἀπ’ τό οἰκόπεδο τοῦ δικοῦ μας σπιτιοῦ καί συνεχιζόταν πρός τό σπίτι τοῦ Κεμάλ. Τό ψηφιδωτό αὐτό οἱ δασκαλεμένοι ἐργάτες τό σκεπάσανε γρήγορα γρήγορα γιά νά μήν τούς σταματήσουν οἱ ἁρμόδιοι. Πάντως, τίς ὧρες πού τό ἔβλεπε τό φῶς τοῦ ἥλιου, γίνονταν διάφορα σχόλια ἀπ’ τήν ἔκθαμβη γειτονιά. Ὅλοι μιλούσανε γιά τήν ὀμορφιά καί τήν παλιά δόξα, μά ἀνάμεσα στά δυνατά λόγια καί τίς φωνές, ἄκουσα μιά γριά νά σιγολέει: «Στό σπίτι αὐτό καθόταν ἕνας μπέης, πού εἶχε μιά κόρη σάν τά κρύα τά νερά. Κυλιόταν κάτω, ὅταν φεύγανε, φιλοῦσε τό κατώφλι. Τέτοιο σπαραγμό δέν ματαεῖδα».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Α1. Ο Γ. Ιωάννου αντλεί τα θέματά του κυρίως από τα παιδικά του χρόνια, τον κόσμο της προσφυγιάς, τον πόλεμο, τη Θεσσαλονίκη, τον τρόπο ζωής των απλών ανθρώπων. Για καθεμιά από τις παραπάνω περιπτώσεις να γράψετε ένα αντίστοιχο παράδειγμα μέσα από το κείμενο.
Μονάδες 15
Β1.α) Ο Αναστάσης Βιστωνίτης παρατηρεί ότι στα πεζογραφήματα του Γ. Ιωάννου «ο αφηγητής είναι η κυρίαρχη ατομική συνείδηση». Να αναφέρετε δύο στοιχεία που μπορούν να στηρίξουν την άποψη αυτή, καθώς και ένα παράδειγμα μέσα από το κείμενο, για καθένα από αυτά. (Μονάδες 8)
β) Να επισημάνετε στο κείμενο τα τρία βασικά χρονικά επίπεδα πάνω στα οποία οργανώνεται η αφήγηση και να τα σχολιάσετε συνοπτικά με αναφορές στο κείμενο. (Μονάδες 12)
Μονάδες 20
Β2.α) Να ερμηνεύσετε το νόημα των μεταφορών: κλεφτές ματιές (§ 2η), κάθεται κατατσακισμένη στο κατώφλι (§ 6η), είχε μαλακώσει την καρδιά (§ 6η), κατάγυμνη αυλή (§ 6η), αφράτο μάρμαρο (§ 7η). (Μονάδες 10)
β) Στην 7η παράγραφο: «Δεν την ξανάδαμε από τότε ... μυαλό τους», να εντοπίσετε την ειρωνεία του αφηγητή και να σχολιάσετε σύντομα τη σκοπιμότητά της. (Μονάδες 10)
Μονάδες 20
Γ1.α) Σε κάθε επίσκεψή της στο σπίτι η γυναίκα παραμένει στο κατώφλι της αυλής. Να εξηγήσετε σε μία παράγραφο τους λόγους της παραμονής της στο συγκεκριμένο χώρο. (Μονάδες 12)
β) « ἀνάμεσα στά δυνατά λόγια καί τίς φωνές, ἄκουσα μιά γριά νά σιγολέει: “Στό σπίτι αὐτό καθόταν ἕνας μπέης, πού εἶχε μιά κόρη σάν τά κρύα τά νερά. Κυλιόταν κάτω, ὅταν φεύγανε, φιλοῦσε τό κατώφλι. Τέτοιο σπαραγμό δέν ματαεῖδα”»: Να σχολιάσετε σε μία παράγραφο το περιεχόμενο του ανωτέρω αποσπάσματος. (Μονάδες 13)
Μονάδες 25
Δ1. Να συγκρίνετε, ως προς το περιεχόμενο, το πεζογράφημα του Γ. Ιωάννου «Στοῦ Κεμάλ τό Σπίτι» με το απόσπασμα που ακολουθεί από την «Ἀπογραφή ζημιῶν» του ίδιου συγγραφέα.
Μονάδες 20
Δίπλα στό «Ἀκρόπολις» καί μέχρι τήν ὁδό Πλάτωνος ἦταν στή σειρά σπίτια μικρά καί παμπάλαια, ὅπου μέχρι καί τήν Κατοχή κατοικούσανε οἰκογένειες Ἑβραίων. Αὐτά, μέ τό ξενοδοχεῖο μαζί, σχημάτιζαν τή βορινή πλευρά τῆς πλατείας, πού σήμερα ὀνομάζεται «Μακεδονομάχων». Τά Σάββατα γριές Ἑβραίισες, μέ τίς πατροπαράδοτες ἀτλαζένιες1 φορεσιές τῆς Καστίλλιας, στεκόντουσαν στίς ἐξώπορτες μέ σταυρωμένα τά χέρια, γιά νάπεράσει ἥσυχα καί ἀναμάρτητα ἡ ἅγια ἀργία2. Τά σπίτια αὐτά, ἄν δέν εἶχαν προλάβει νά τά κατεδαφίσουν οἱ ἐργολάβοι, θά τά κατεδάφιζαν τώρα ὁπωσδήποτε οἱ στρατιωτικές μπουλντόζες, σέ συνεργασία, βέβαια, μέ τούς πολιτικούς μηχανικούς καί τούς ἄλλους σπουδαίους, πού δέν ξέρω τί νά πῶ, ἀλλά σάν πολύ εὔκολα, προκειμένου γιά παλαιά σπίτια, σημειώνουν τήν ἔνδειξη «κατεδαφιστέον». Θαρρεῖς καί τό θεωροῦν ὅλοι τους εὐκαιρία νά ἐξωραΐσουν τήν πόλη κατά τά γοῦστα τους καί τά πρότυπά τους, ἀπαλλάσσοντάς την ἀπό τίς ἐνοχλητικές αὐτές παλιατσαρίες3, πού πλαισιώνουν, καί πολύ ταιριαχτά μάλιστα, τά βυζαντινά μνημεῖα καί τούς χώρους τῆς παλαιᾶς ζωῆς. Ἔτσι σαρώθηκε σιγά σιγά, ἀπό χρόνια, ὅλη ἡ παλιά γειτονιά ἡ γύρω ἀπό τή Ροτόντα, δηλαδή ἡ παλιά ἑλληνική συνοικία τῆς Καμάρας, αὐτή πού ἔδινε τόν τόνο καί τά ἐπιχειρήματα, καί ἀφέθηκε ὁ τόπος ἐλεύθερος γιά νά φωτογραφίζουν οἱ τουρίστες μέ ἄνεση τή Ροτόντα.
(Γιώργου Ιωάννου, «Ἀπογραφή ζημιῶν», από τη συλλογή Το δικό μας αίμα, 1980)

ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ

Α1
Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Ι και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. Στη Στήλη Ι περισσεύουν τρία ονόματα.

Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
1. Χαρίλαος Τρικούπης α. Διοίκηση Τραπεζούντας (1916-1918)
2. Μητροπολίτης Χρύσανθος β. Χάρτης της Δημοκρατίας του Πόντου
3. Σεβαστός Κυμινήτης γ. Αρχή της δεδηλωμένης
4. Γεώργιος Θεοτόκης δ. Ίδρυση της Πολιτοφυλακής της Κρήτης
5. Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ε. Αιτήματα της «Νέας Γενιάς»
6. Ιωάννης Σφακιανάκης
7. Κ. Κωνσταντινίδης
8. Αλέξανδρος Ζαΐμης
Μονάδες 10

Α2
Να δώσετε το περιεχόμενο των ακόλουθων όρων:
α. Εθνικόν Κομιτάτον
β. Ομάδα των Ιαπώνων
γ. Φροντιστήριο της Τραπεζούντας
Μονάδες 15

Β1
Ποιοι συνασπίστηκαν γύρω από τον Βενιζέλο στην αντιπαράθεσή του με τον πρίγκιπα Γεώργιο (μονάδες 5) και ποια ήταν η αντίδρασή τους στην προκήρυξη των εκλογών στο τέλος του 1904; (μονάδες 5)
Μονάδες 10

Β2
Ποιες συνταγματικές τροποποιήσεις ψήφισε η Ελληνική Βουλή το 1911 (μονάδες 8) και ποιους νόμους η κυβέρνηση Βενιζέλου στο ίδιο χρονικό διάστημα; (μονάδες 7)
Μονάδες 15

ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ

Γ1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το παράθεμα που σας δίνεται, να αναφερθείτε στην αποζημίωση των Ελλήνων ανταλλάξιμων για τις περιουσίες που εγκατέλειψαν και στις διαδικασίες προσδιορισμού αυτής.
Μονάδες 25

Η αποζημίωση των ανταλλάξιμων

Τα περιουσιακά στοιχεία που εθεωρείτο ότι επιδέχονταν αποζημίωση ήταν: α) τα ακίνητα κάθε είδους, αστικά και αγροτικά, β) τα κινητά αγαθά που δεν πουλήθηκαν επί τόπου ούτε μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα και γ) οι καλλιεργημένοι αγροί μαζί με τα προϊόντα τους, συμπεριλαμβανομένων και των εσόδων τα οποία έχασε ο ανταλλάξιμος. Ένας σημαντικός αριθμός προσφύγων βρέθηκαν εκπρόθεσμοι, είτε γιατί ήλθαν στην Ελλάδα μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής (αιχμάλωτοι, πρόσφυγες από τη Ρωσία, Κωνσταντινουπολίτες) είτε γιατί δεν μπορούσαν να υποβάλουν δήλωση λόγω ασθένειας, φυλάκισης ή ανηλικιότητας (περίπτωση ορφανών)προκαταβολή θα δινόταν σε εκείνους που δεν είχαν μέχρι τότε αποκατασταθεί, με τη διευκρίνιση ότι η απλή υποτυπώδης στέγαση στους οικισμούς της ΕΑΠ (Επιτροπής Αποκατάστασης Προσφύγων) ή του ελληνικού κράτους δεν θα εθεωρείτο ως αποκατάσταση.
Προκειμένου να επιταχυνθεί η διαδικασία της αποζημίωσης, χωρίς να επιβαρυνθεί πολύ ο κρατικός προϋπολογισμός, αποφασίστηκε η έκδοση ομολογιών με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. [...] Το 20% της προσωρινής αποζημίωσης δόθηκε σε μετρητά και το υπόλοιπο σε ομολογίες. Παρά την πρόσκαιρη ανακούφιση, η προσωρινή αυτή λύση δεν έκλεισε το ζήτημα. Οι προσφυγικές οργανώσεις αξίωναν την πλήρη αποζημίωση όπως εξάλλου προέβλεπε η σύμβαση της Λωζάνης, με αποτέλεσμα το θέμα να λάβει διαστάσεις και να γίνει αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης.
Για την οριστική εκτίμηση των εγκαταλειφθεισών περιουσιών συστάθηκαν 1.114 Πρωτοβάθμιες Επιτροπές Εκτίμησης, μία ή περισσότερες για καθεμία από τις 934 χριστιανικές κοινότητες της Τουρκίας. Τα ποικίλα προβλήματα που ανέκυψαν επέβαλαν αρχικά τη δημιουργία 52 Δευτεροβάθμιων Επιτροπών, 31 στην Αθήνα και 21 στην επαρχία, και στη συνέχεια, το Μάιο του 1927, 20 Δευτεροβάθμιων Επιτροπών (Εφετεία της Ανταλλαγής), 8 στην Αθήνα και 12 στην επαρχία.
Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, 7ος Τόμος: Ο Μεσοπόλεμος (1922-1940), Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, 2003, σσ. 84-85.

Δ1
Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το παράθεμα που σας δίνεται, να αναφερθείτε στους σκοπούς (μονάδες 5), την οργάνωση (μονάδες 5) και το έργο (μονάδες 15) της Τράπεζας της Ελλάδος μέχρι τις αρχές του 1932.
Μονάδες 25

Κείμενο

Το καταστατικό της Τράπεζας της Ελλάδος κατοχύρωνε την ανεξαρτησία της από την πολιτική εξουσία με διατάξεις που ήταν από τις πιο προωθημένες της εποχής.[...]
Η κύρια αποστολή που ανατέθηκε στη νέα τράπεζα ήταν να εγγυάται τη μετατρεψιμότητα του νομίσματος. Για να την εκπληρώσει η τράπεζα διέθετε το αποκλειστικό προνόμιο έκδοσης τραπεζογραμματίων και δικαιούνταν, σύμφωνα με το καταστατικό της, να ελέγχει τη νομισματική κυκλοφορία και την πίστη. Το καταστατικό προέβλεπε ότι το εκδοτικό προνόμιο μπορούσε να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή, αν η τράπεζα αποτύγχανε να εξασφαλίσει τη σταθερότητα της αξίας των τραπεζογραμματίων της σε χρυσό. [...]
[...] Το καταστατικό όριζε το ελάχιστο του καλύμματος των κυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων στο 40%. Το κάλυμμα περιλάμβανε χρυσό και ξένο συνάλλαγμα ελεύθερα μετατρέψιμο σε χρυσό. [...]
Η διοίκηση της τράπεζας ανετίθετο στο διοικητικό συμβούλιο. Αυτό αποτελείτο από τον διοικητή, τον υποδιοικητή και εννέα μέλη. Τουλάχιστον τρία από τα μέλη του εκπροσωπούσαν τον εμπορικό και βιομηχανικό κόσμο και άλλα τρία τον αγροτικό κόσμο της χώρας. […]
Η κυβέρνηση διατηρούσε επίσης το δικαίωμα να διορίζει έναν επίτροπο στην τράπεζα. Πρώτοι διοικητής και υποδιοικητής διορίσθηκαν οι Αλέξανδρος Διομήδης και Εμμανουήλ Τσουδερός αντιστοίχως, οι οποίοι κατείχαν ως τότε αυτές τις θέσεις στην Εθνική Τράπεζα. […]
Το Πρωτόκολλο της Γενεύης ρητώς προόριζε τη νέα τράπεζα να λειτουργήσει ως τραπεζίτης της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να συγκεντρώσει στην Τράπεζα της Ελλάδος όλες τις εισπράξεις και τις πληρωμές του κράτους και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Χρ। Χατζηϊωσήφ (επιμ.), Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Τόμος Β΄, Μέρος 1ο: Ο Μεσοπόλεμος, 1922-1940, Αθήνα: Βιβλιόραμα, 2002, σσ. 262-263.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Διδαγμένο κείμενο

Ἀριστοτέλους Ἠθικά Νικομάχεια Β 6, 12-16

Ἡ δ’ ἀρετὴ περὶ πάθη καὶ πράξεις ἐστίν, ἐν οἷς ἡ μὲν ὑπερβολὴ ἁμαρτάνεται καὶ ψέγεται καὶ ἡ ἔλλειψις, τὸ δὲ μέσον ἐπαινεῖται καὶ κατορθοῦται· ταῦτα δ’ ἄμφω τῆς ἀρετῆς. Μεσότης τις ἄρα ἐστὶν ἡ ἀρετή, στοχαστική γε οὖσα τοῦ μέσου. Ἔτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἔστιν (τὸ γὰρ κακὸν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἴκαζον, τὸ δ’ ἀγαθὸν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διὸ καὶ τὸ μὲν ῥᾴδιον τὸ δὲ χαλεπὸν, ῥᾴδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ,
χαλεπὸν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)· καὶ διὰ ταῦτ’ οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ’ ἀρετῆς ἡ μεσότης· ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί. Ἔστιν ἄρα ἡ ἀρετὴ ἕξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένῃ λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ’ ὑπερβολὴν τῆς δὲ κατ’ ἔλλειψιν· καὶ ἔτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ’ ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἔν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ’ ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι.

Α1. Από το κείμενο που σας δίνεται να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του αποσπάσματος: «Ἡ δ’ ἀρετὴ ... παντοδαπῶς δὲ κακοὶ.»
Μονάδες 10

Β1. Να εξηγήσετε πώς ο Αριστοτέλης αξιοποιώντας την άποψη των Πυθαγορείων και τον άγνωστης προέλευσης στίχο, που βρίσκονται στο κείμενο που σας δίνεται,
καταλήγει στο συμπέρασμα «καὶ διὰ ταῦτ’ οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολὴ καὶ ἡ ἔλλειψις, τῆς δ’ ἀρετῆς ἡ μεσότης·».

Μονάδες 15

Β2. Να προσδιορίσετε και να σχολιάσετε νοηματικά τα χαρακτηριστικά της αρετής, όπως προκύπτουν από το απόσπασμα του κειμένου «Ἔστιν ἄρα ... ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν».
Μονάδες 15

Β3. Ποιες απόψεις εξέφρασε ο Αριστοτέλης για την πόλη της Αθήνας και τους Αθηναίους, σύμφωνα με την παράδοση, λίγο πριν εγκαταλείψει την Αθήνα;
Μονάδες 10

Β4. Να βρείτε στο κείμενο που σας δίνεται μία ομόρριζη λέξη για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: σχέση, ανόρθωση, καθαίρεση, απάθεια, υπόλοιπο, διαβλητός, εικαστικός, ουσία, πρακτική, ραστώνη.
Μονάδες 10

Αδίδακτο κείμενο

Ξενοφῶντος Ἀπομνημονεύματα Βιβλίο Δ, κεφ. VIII, § 8-9

Εἰ δὲ βιώσομαι πλείω χρόνον, ἴσως ἀναγκαῖον ἔσται τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελεῖσθαι καὶ ὁρᾶν τε καὶ ἀκούειν ἧττον καὶ διανοεῖσθαι χεῖρον καὶ δυσμαθέστερον ἀποβαίνειν καὶ ἐπιλησμονέστερον, καὶ ὧν πρότερον βελτίων ἦν, τούτων χείρω γίγνεσθαι· ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν
ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος, αἰσθανόμενον δὲ πῶς οὐκ ἀνάγκη χεῖρόν τε καὶ ἀηδέστερον ζῆν; Ἀλλὰ μὴν εἴ γε ἀδίκως ἀποθανοῦμαι, τοῖς μὲν ἀδίκως ἐμὲ ἀποκτείνασιν αἰσχρὸν ἂν εἴη τοῦτο· εἰ γὰρ τὸ ἀδικεῖν αἰσχρόν ἐστι, πῶς οὐκ αἰσχρὸν καὶ τὸ ἀδίκως ὁτιοῦν ποιεῖν;
-----------
τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελοῦμαι = υφίσταμαι τα βάρη του γήρατος

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.
Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:
πλείω : τη δοτική του πληθυντικού του
αρσενικού γένους στον θετικό βαθμό.
γήρως : τη δοτική του ενικού.
δυσμαθέστερον : την αιτιατική του ενικού του θηλυκού
γένους στον θετικό βαθμό.
ταῦτα : την αιτιατική του πληθυντικού στο
αρσενικό γένος.
ἐμὲ : τη γενική πληθυντικού δευτέρου
προσώπου.
ὁρᾶν: το τρίτο ενικό πρόσωπο παρατατικού
στην ίδια φωνή.
ἀποβαίνειν : το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής
αορίστου δευτέρου στην ίδια φωνή.
γίγνεσθαι : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής
αορίστου δευτέρου.
αἰσθανόμενον : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής
παρακειμένου στην ίδια φωνή.
ἀδικεῖν : το απαρέμφατο αορίστου στην ίδια φωνή.
Μονάδες 10
Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
ἐπιτελεῖσθαι, πρότερον, τούτων, ἀβίωτος, ἐμὲ, ὁτιοῦν.
(Μονάδες 6)
Γ3β. «ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος»: να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε.
(Μονάδες 4)
Μονάδες 10

ΛΑΤΙΝΙΚΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Α1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας τα παρακάτω αποσπάσματα:
Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Non impetravit: conduxit piscatoriam naviculam ingentemque navem
secuta est.
……………………………………………………………………………………………………………………………
Eo consilio aliquando repente intervenit oppressitque ornatrices. Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donecinduxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?»
Μονάδες 40

Παρατηρήσεις

Β1. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
partibus : τη γενική πληθυντικού
milites : την κλητική ενικού
ingentem : την ονομαστική πληθυντικού
του ουδετέρου γένους στον
συγκριτικό βαθμό
ornatrices : την ονομαστική ενικού
vestem : την αφαιρετική ενικού
aliis : τη γενική ενικού στο ίδιο γένος
sermonibus : την ονομαστική ενικού
tempus : την αιτιατική πληθυντικού
mentionem : τη δοτική ενικού
filiam : τη γενική ενικού
annos : την αφαιρετική ενικού
mendacium : τη γενική πληθυντικού
quid : την ονομαστική ενικού του
θηλυκού γένους
istae : την αιτιατική ενικού του
ουδετέρου γένους
te : τη γενική πληθυντικού στο
τρίτο πρόσωπο.
Μονάδες 15

Β2. Nα γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθένα από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους:
moverat : την αφαιρετική του σουπίνου
fuerat : το τρίτο ενικό πρόσωπο του
παρατατικού στην υποτακτική
occiso : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
παρακειμένου της οριστικής στην
ενεργητική φωνή
orabat : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της υποτακτικής στην
ίδια φωνή
imponeretur : το απαρέμφατο του ενεστώτα στην
ίδια φωνή
conduxit : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του
ενεστώτα της προστακτικής στην
ίδια φωνή
secuta est : τη γενική του γερουνδίου
intervenit : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
ενεστώτα της οριστικής.
oppressit : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο
του μέλλοντα της προστακτικής
στην ίδια φωνή
deprehendit : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του
υπερσυντελίκου της υποτακτικής στην
ίδια φωνή
extraxit : το πρώτο ενικό πρόσωπο του μέλλοντα
της οριστικής στην παθητική φωνή
mallet : το ίδιο πρόσωπο στον ενεστώτα στην
ίδια έγκλιση
respondisset : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
μέλλοντα της οριστικής στην ίδια φωνή
obiecit : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο του
παρατατικού της υποτακτικής στην
παθητική φωνή
faciant : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο του
παρακειμένου της υποτακτικής στην ίδια
φωνή.
Μονάδες 15

Γ1α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:
Romam, piscatoriam, aliquando, earum, vidisse,
tempus, calvam.
(Μονάδες 7)

Γ1β. «ne istae te calvam faciant»: να αναγνωρίσετε το είδος της πρότασης (μονάδα1) και τη συντακτική της λειτουργία (μονάδα1) και να αιτιολογήσετε τον τρόπο εισαγωγής της (μονάδες 2), την έγκλιση (μονάδα 1) και τον χρόνο εκφοράς της (μονάδες 3)(Μονάδες 8)
Μονάδες 15

Γ2α. «Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat»:να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
(Μονάδες 3)

Γ2β. «occiso Scriboniano»: να μετατρέψετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση, η οποία να εισάγεται με τον ιστορικό-διηγηματικό σύνδεσμο cum.
(Μονάδες 4)

Γ2γ. «ego, pater, cana esse malo»: να μετατρέψετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο με εξάρτηση από τη φράση «Iulia respondit».
(Μονάδες 8)
Μονάδες 15